Hướng dẫn chi tiết cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ

Bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ xương chắc khỏe. Vậy làm sao nhận biết dấu hiệu trẻ thiếu canxi? Nên cho trẻ uống canxi loại nào? Đâu là thực phẩm giàu canxi cho bé? Cùng Huggies và bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh tìm hiểu các biểu hiện trẻ thiếu canxi và cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ an toàn và hiệu quả trong bài viết sau nhé!Bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ xương chắc khoẻ. Vậy làm sao nhận biết dấu hiệu trẻ thiếu canxi? Nên cho trẻ uống canxi loại nào? Đâu là thực phẩm giàu canxi cho bé? Cùng VNCare tìm hiểu các biểu hiện trẻ thiếu canxi và cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ an toàn và hiệu quả trong bài viết sau nhé!

Canxi là gì? Vai trò của canxi đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

• Tham gia cấu tạo xương và răng, tạo nên bộ khung chắc chắn nâng đỡ cơ thể. Chúng ta chỉ có một cơ hội để xây dựng hệ xương chắc khỏe là thời điểm chúng ta còn ở tuổi trẻ em và thanh thiếu niên. Trẻ em có đủ canxi sẽ bắt đầu cuộc sống trưởng thành với hệ xương chắc khỏe nhất có thể. Điều đó bảo vệ chúng ta chống lại bệnh còi xương lúc nhỏ và loãng xương khi về già.
• Canxi giữ cho các dây thần kinh hoạt động: canxi tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh với vai trò là chất dẫn truyền trung gian các tín hiệu thần kinh. Nếu thiếu canxi, thần kinh dễ bị ức chế và giảm khả năng điều hòa.
• Canxi tham gia điều khiển hoạt động của cơ: ion canxi đóng vai trò quan trọng trong sự co giãn các cơ, trong đó có cơ tim và các cơ trơn nội tạng. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho tim mạch khỏe mạnh.
• Tham gia vào hoạt động miễn dịch: canxi kích hoạt các tế bào miễn dịch di chuyển, bao vây và tiêu diệt các tác nhân gây hại cho cơ thể. Do đó, canxi cũng góp phần làm tăng sức đề kháng của cơ thể.

Dấu hiệu trẻ bị thiếu canxi

Nhìn chung, vai trò của canxi trong cơ thể là không thể phủ nhận. Khi cơ thể không được bổ sung canxi đầy đủ thì sẽ gây rối loạn các hoạt động sinh lý bình thường. Các biểu hiện trẻ thiếu canxi bao gồm:

• Trẻ khó ngủ, ngủ không ngon giấc và thường xuyên giật mình tỉnh dậy. Mỗi lần như vậy, trẻ có những cơn khóc thét, co cứng toàn thân, đỏ và tím mặt, cơn khóc kéo dài và có thể nhiều giờ hoặc suốt đêm. Càng dỗ, càng ru, càng cho bú, trẻ càng khóc nhiều, có thể ngưng thở trong cơn khóc.
• Trẻ chậm mọc răng, sâu răng, răng mọc không đều.
• Trẻ chậm biết đi, xương khớp không bình thường như xương dễ gãy, chân vòng kiềng, còi cọc.
• Trẻ bị còi xương nặng do thiếu canxi thì thóp liền chậm, đầu bẹt, lồng ngực gồ, chân vòng kiềng hoặc chữ bát.
• Móng tay yếu, dễ gãy, hay than nhức mỏi chân, tay, đau hoặc yếu cơ.
• Mệt mỏi, biếng ăn, chậm lớn, chóng mặt, hay có những cơn co thắt thanh quản gây khó thở, nấc cụt, ọc sữa.
• Kém phản ứng với môi trường xung quanh.
• Những trường hợp nặng có thể ngưng thở và thở nhanh, có các cơn tăng nhịp tim và có thể gây suy tim
  Khi thấy bé có các dấu hiệu bất thường, các mẹ cần nghĩ ngay đến việc trẻ đang bị thiếu hụt canxi hoặc một số dưỡng chất cần thiết nào đó. Phát hiện sớm để bổ sung canxi cho bé là một việc bố mẹ cần chú ý để bảo vệ sức khỏe của con mình.

Nguyên nhân trẻ bị thiếu canxi

Thiếu hụt canxi ở trẻ nhỏ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra: 

• Người mẹ bị thiếu canxi hoặc vitamin D khi mang thai. Khi mẹ bị thiếu canxi hoặc vitamin D rất nghiêm trọng trong thời kỳ mang thai, con của họ có thể có dấu hiệu còi xương khi sinh hoặc trong ba tháng đầu đời. Ngoài ra, một số bệnh lý của thai kỳ như canxi hóa nhau thai, vôi hóa nhau thai cũng gây ảnh hưởng đến sự hấp thu canxi của trẻ.
• Trẻ bị ngạt khi sinh nở: nhiều nghiên cứu cho thấy những sự cố sinh nở này có thể gây ảnh hưởng đến sự hấp thu, chuyển hóa các chất trong cơ thể trẻ, có thể gây ra các bệnh nguy hiểm, đặc biệt là bệnh tim.
• Nuôi con bằng sữa mẹ: hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ rất thấp không cung cấp đủ nhu cầu vitamin D cho trẻ sơ sinh, nếu trẻ bú mẹ kéo dài, đồng thời lại tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì sẽ bị thiếu vitamin D. Vitamin D là cầu nối giúp hấp thu canxi có trong sữa vào cơ thể trẻ, nếu thiếu vitamin D sẽ dẫn đến trẻ uống rất nhiều sữa nhưng không hấp thu canxi vào được, gây thiếu canxi.
• Các bệnh lý gây giảm hấp thu canxi như: thiếu hụt 1-alpha-hydroxylase, enzyme chuyển 25OHD thành chất chuyển hóa có hoạt tính của nó, 1,25-dihydroxyvitamin D (1,25 [OH] 2D), thiếu hụt 25-hydroxylase, đề kháng di truyền đối với vitamin D, do rối loạn chức năng của thụ thể vitamin D, suy thận mãn tính cũng có thể làm thay đổi chuyển hóa vitamin D. Các nguyên nhân khác gây thiếu hụt vitamin D do giảm hấp thu là xơ nang hoặc các rối loạn khác của chức năng tuyến tụy, cắt dạ dày hoặc phẫu thuật ruột đoạn dài, bệnh celiac, bệnh viêm ruột và các tình trạng kém hấp thu khác. Một số loại thuốc chống co giật và thuốc kháng retrovirus được sử dụng để điều trị nhiễm HIV có thể gây thiếu hụt vitamin D bằng cách tăng cường sự dị hóa của 25OHD và 1,25-dihydroxyvitamin D (1,25 [OH] 2D).

Hướng dẫn chi tiết cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Có nên bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh?

Liệu có nên bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh hay không, đó là một trong những băn khoăn của các bậc phụ huynh khi nuôi con. Để giải đáp cho câu hỏi Bé có cần bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh? Bạn cần nắm một số thông tin dưới đây:
Trẻ sơ sinh không cần bổ sung canxi nếu bé uống đủ lượng sữa mẹ khuyến cáo hoặc sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh có thể cần bổ sung vitamin D để giúp trẻ hấp thụ canxi trong chế độ ăn.
Trẻ sơ sinh từ chín tháng tuổi trở lên có thể bắt đầu ăn thức ăn giàu canxi như pho mát mềm, sữa chua.
Bé trên hai tuổi đều có thể nhận được lượng canxi khuyến nghị bằng cách uống hai cốc sữa hoặc đồ uống bổ sung từ đậu nành mỗi ngày.
Nếu bé mắc hội chứng không dung nạp lactose, bé có thể nhận được canxi từ các sản phẩm giảm lactose hoặc không có lactose như đồ uống đậu nành, sữa chua và pho mát. Các nguồn thực phẩm khác bao gồm đậu phụ, hạt vừng…

Các loại canxi cho trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi

Hiện nay, có khá nhiều các dòng sản phẩm bổ sung canxi phổ biến với đa dạng cách đóng gói như siro, dạng viên, dạng gói nhỏ tiện lợi,… Khi lựa chọn sản phẩm bổ sung canxi cho bé cần tìm hiểu rõ nguồn gốc, đọc kỹ bảng thành phần, hàm lượng canxi và cần phải hỏi kỹ bác sĩ trước khi quyết định cho bé sơ sinh sử dụng. Có những loại canxi cho trẻ sơ sinh sẽ không phù hợp cho các bé lớn hơn. Vì vậy, cần tìm hiểu kỹ lưỡng và nhận tư vấn từ những người có chuyên môn mẹ nhé!

Các cách bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Mẹ đang băn khoăn nên cho trẻ sơ sinh uống canxi loại nào? Trẻ sơ sinh nhận được đủ canxi từ sữa mẹ hoặc sữa công thức, hầu như không cần uống thêm thuốc canxi. Trẻ nhỏ và trẻ em trong độ tuổi đi học với chế độ ăn uống lành mạnh nhiều sữa khoảng 400-500ml/ ngày cũng đủ cung cấp nhu cầu canxi hàng ngày của cơ thể.

Bổ sung canxi thông qua thực phẩm là một trong những biện pháp hữu hiệu và an toàn nhất. Vậy đâu là thực phẩm giàu canxi cho bé? Sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai, váng sữa.. là một trong những nguồn canxi tự nhiên tốt nhất. Tuy nhiên hiếm hoi, một số trẻ em không thể ăn sữa thì sẽ phải lấy canxi từ các loại thực phẩm khác, chẳng hạn như các loại hải sản như tôm, cua, cá, sò… hay các loại rau như rau diếp, bắp cải, cải xoăn, cần tây…, các loại đậu, hạnh nhân, mè và trứng… hoặc dùng thuốc canxi theo chỉ định của bác sĩ.

Không được bỏ qua việc cung cấp vitamin D, một dưỡng chất với nhiệm vụ cầu nối dẫn truyền để cơ thể hấp thụ canxi. Tuy nhiên, việc hấp thụ vitamin D qua đường thực phẩm không được hiệu quả, chính vì vậy cách tốt nhất là các mẹ nên cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời vào buổi sáng để có thể tự tổng hợp vitamin D tại da hoặc dùng các thuốc bổ sung vitamin D mỗi ngày.

Các khuyến cáo về lượng vitamin D bổ sung cho những người khỏe mạnh được xác nhận bởi Học viện Y khoa Quốc gia và Học viện Nhi khoa hoa Kỳ như sau:

• Trẻ sơ sinh đủ tháng cần: 400 đơn vị quốc tế (IU) hay 10 microgam mỗi ngày. Nếu trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn cần bổ sung vitamin D để đạt được mục tiêu này, cũng như một số trẻ bú sữa công thức dưới 1000ml/ ngày.
• Trẻ em từ 1 tháng đến 18 tháng tuổi: 600 IU (15 microgam) mỗi ngày.

Đối với trẻ bị còi xương, liều điều trị thiếu hụt vitamin D cao hơn như sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi cần bổ sung: 1000 IU (25 mcg) mỗi ngày cho đến ba tháng tuổi, sau đó là liều duy trì 400 IU (10 mcg) mỗi ngày.
• Trẻ sơ sinh từ 1 đến 12 tháng tuổi cần bổ sung: 1000 – 2000 IU (25 – 50 mcg) mỗi ngày cho đến ba tháng tuổi, sau đó là liều duy trì 400 IU (10 mcg) mỗi ngày.
• Trẻ em từ 1 đến 12 tuổi cần bổ sung: 2000 – 6000 IU (50 – 150 mcg) mỗi ngày trong ba tháng, sau đó là liều duy trì 600 IU (15 mcg) mỗi ngày.
• Trẻ em ≥12 tuổi cần bổ sung: 6000 IU (150 mcg) mỗi ngày trong ba tháng, sau đó là liều duy trì 600 IU (15 mcg) mỗi ngày.

Thực phẩm giàu canxi cho trẻ em

Như đã nói ở trên, sữa và chế phẩm từ sữa vẫn là nguồn cung cấp canxi tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, các sản phẩm từ sữa không phải là cách duy nhất để bổ sung chất dinh dưỡng quan trọng này. Bé có bị dị ứng với sữa không? Không dung nạp lactose? Hay bé không thích sữa? Dưới đây là một vài nguồn cung cấp canxi tự nhiên không phải sữa mà bạn có thể áp dụng cho bé:
Bánh mì, ngũ cốc tăng cường canxi
Nước cam bổ sung canxi
Sữa gạo tăng cường canxi, sữa đậu nành và đậu phụ
Cam, sung, mận 
Các loại rau có màu xanh đậm như bông cải xanh, cải xoăn, đậu Hà Lan và rau cải xanh..
Hạnh nhân, hạt mè
Đậu xanh, đậu trắng,…

Sai lầm khi bổ sung canxi cho trẻ

Canxi giữ vai trò quan trọng nhưng cơ thể không tự tổng hợp được. Canxi cần được bổ sung từ bên ngoài theo nhu cầu của trẻ. Tuy nhiên, nếu bổ sung canxi quá nhiều gây dư thừa sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Một số biến chứng do dư thừa canxi có thể là: 

• Canxi lắng đọng tại thận gây nên tình trạng vôi hóa thận, sỏi thận.
• Canxi lắng đọng tại khớp gây vôi hóa khớp, đau khớp.
• Canxi lắng đọng tại tim gây ra bệnh tim mạch.
• Trẻ thường xuyên bị táo bón do dư thừa canxi.

Liều dùng canxi phù hợp cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ

Cần cung cấp liều lượng canxi cần thiết đúng với nhu cầu của trẻ. Bổ sung canxi cho trẻ sẽ khác nhau tuỳ theo độ tuổi. Các mẹ nên tìm hiểu về nhu cầu canxi theo độ tuổi của trẻ để có chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO) lượng canxi cần cho mọi lứa tuổi như sau:

• Dưới 6 tháng tuổi: 300 mg/ngày
• Từ 7 – 12 tháng tuổi: 400 mg/ngày
• Từ 1 – 3 tuổi: 500 mg/ngày
• Từ 4 – 6 tuổi: 600 mg/ngày
• Từ 7 – 9 tuổi: 700 mg/ngày
• Từ 10 tuổi: 1000 mg/ngày
• Từ 11- 24 tuổi: 1200 mg /ngày
• Từ 24 – 50 tuổi : 800mg – 1000mg /ngày
• Phụ nữ có thai, người cao tuổi: cần 1200mg – 1500mg /ngày.

Lưu ý khi bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Trẻ cần vitamin D để giúp cơ thể hấp thụ canxi. Canxi là khoáng chất giúp xương chắc khỏe nhưng nếu không có vitamin D, canxi sẽ không thể đi đến nơi cần thiết để xây dựng xương chắc khỏe.
 
Vitamin D không có trong nhiều loại thực phẩm mà trẻ em ăn. Vì vậy, các chuyên gia sức khỏe thường khuyên chúng ta nên bổ sung vitamin D dạng thuốc uống hàng ngày.
Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ cần bổ sung vitamin D, bắt đầu ngay sau khi sinh. Nếu dùng sữa công thức dành cho trẻ em nên chọn loại có bổ sung thêm vitamin D.
Tìm lời khuyên từ bác sĩ liệu em bé có cần bổ sung vitamin D.

Nguồn: Huggies