Nhiễm nấm Candida (Nhiễm trùng nấm men)

Tìm hiểu chung

Nhiễm nấm Candida là gì?

Nhiễm nấm Candida (nhiễm trùng nấm men) là một bệnh nhiễm trùng do một loại nấm men gây ra tên là Candida, thường là Candida albicans. Candida có thể gây tổn thương đến bộ phận sinh dục, miệng, da và máu. Hơn nữa, một số loại thuốc và một số bệnh có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm. Bệnh thường xuất hiện trên những vùng cơ thể ấm và ẩm ướt. Nhiễm nấm men Candida trong âm đạo được gọi là viêm âm đạo do nấm, trong khi nhiễm trùng trong miệng thường được gọi là bệnh tưa miệng. Các dấu hiệu và triệu chứng của nấm Candida khác nhau tùy thuộc vào vùng nhiễm trùng.

Candida có thể gây khó chịu nhưng hiếm khi đe dọa đến tính mạng. Một số dạng nhiễm nấm men Candida khác có thể mang tính nghiêm trọng và cần được điều trị kịp thời. Các trường hợp này là nhiễm khuẩn huyết do nấm Candida xâm nhập vào máu.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm nấm Candida là gì?

Các triệu chứng của nhiễm nấm Candida có thể khác nhau và phụ thuộc vào vùng nhiễm và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến thường gặp trên các bộ phận bị nhiễm nấm:

• Ở da. Bạn có thể có những đốm màu đỏ hoặc màu trắng trên da, nhừng đốm này ngứa, rát và đôi khi có thể bị sưng lên (viêm).
• Khu vực sinh dục. Ở phụ nữ, bệnh nhiễm nấm âm đạo có thể có triệu chứng cực kỳ ngứa, tấy đỏ và đau rát ở vùng âm đạo. Dịch âm đạo thường màu trắng và vón cục. Đối với nam giới, triệu chứng có thể bao gồm đau, ngứa hoặc có cảm giác châm chích trên đầu dương vật. Bệnh còn có thể gây đau khi quan hệ.
• Miệng và thực quản. Thường được gọi là bệnh tưa miệng, bệnh nhiễm trùng nấm men có thể gây ra những đốm trắng trên lưỡi và miệng. Nướu răng cũng có thể bị sưng lở loét, xuất hiện những mảng đỏ và trắng. Candida thực quản có thể làm cho người bệnh đau đớn và khó nuốt.
• Máu và các cơ quan khác. Khi nấm nhiễm vào máu, bệnh có thể gây ra triệu chứng sốt và ớn lạnh.

Bạn có thể gặp các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu xuất hiện những tình trạng sau đây:

• Các triệu chứng nặng hơn hoặc không tự khỏi trong vòng một tuần;
• Xuất hiện các thương tổn màu trắng trên lưỡi, má trong, và đôi khi trên vòm miệng, nướu răng và amidan;
• Những vết loét trong miệng viêm đỏ gây đau, dẫn đến khó ăn và khó nuốt;
• Chảy máu nhẹ khi cạo hoặc vô tình chạm phải vết thương trên da;
• Có những vết nứt và sưng đỏ ở góc miệng, đặc biệt là những người đeo răng giả.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây ra nhiễm nấm Candida?

Loài nấm Candida thường hay gây bệnh là Candida albicans. Loại nấm men này xuất hiện ở khắp mọi nơi, ngay cả bên trong cơ thể của bạn. Chúng phát triển ở những nơi có độ ẩm và nhiệt độ cao như ở bộ phận sinh dục và một số khu vực nhất định trên da. Chúng có thể phát triển ở những người có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ có thai, người có bệnh tiểu đường hoặc nhiễm HIV/AIDS. Ngoài ra, việc uống thuốc kháng sinh trong một thời gian dài có thể giết chết các vi khuẩn tự nhiên trong cơ thể của bạn, tạo thuận lợi cho Candida phát triển.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường bị nhiễm nấm Candida?

Bệnh nhiễm trùng nấm men rất phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ. Nhiễm nấm Candida cũng có thể xuất hiện ở nam giới cũng như trẻ em. Candida thường gây bệnh ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như phụ nữ có thai, bệnh nhân tiểu đường, trẻ sơ sinh và những người nhiễm HIV/AIDS. Bạn có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm nấm Candida bằng việc rửa tay và vệ sinh cá nhân hợp lý.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị nhiễm nấm Candida?

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm nấm Candida, chẳng hạn như:

• Hệ thống miễn dịch yếu (trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người già);
• Dùng một số thuốc như thuốc kháng sinh, corticoid uống hoặc hít;
• Hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư;
• Khô miệng;
• Phụ nữ có nồng độ estrogen tăng;
• Bệnh tiểu đường kiểm soát kém;
• Quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm (nấm Candida không được xem là một bệnh truyền qua đường tình dục);
• Giữ vệ sinh kém;
• Đeo răng giả.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán nhiễm nấm Candida?

Tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng, bác sĩ sẽ khám vùng đó và xem xét tiền sử bệnh để chẩn đoán. Các bác sĩ có thể sử dụng một tăm bông để lấy mẫu từ các khu vực bị nhiễm nấm men như bộ phận sinh dục hay miệng và gửi đến phòng thí nghiệm để tìm xem có bị nhiễm nấm hay không. Trong trường hợp nặng, bác sĩ có thể cho siêu âm hoặc chụp CT để kiểm tra xem não, thận, gan hoặc lá lách có bị tổn thương do nấm Candida hay không.

Những phương pháp nào dùng để điều trị Candida?

Candida được điều trị bằng cách sử dụng thuốc kháng nấm. Loại thuốc nhất định nào sẽ phụ thuộc vào vị trí nhiễm nấm của bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp với bạn. Bác sĩ có thể kê cho bạn một số loại thuốc sau đây:

• Nhiễm nấm ở miệng: nystatin, clotrimazole, fluconazole, itraconazole;
• Nhiễm nấm ở thực quản: nystatin, fluconazole, itraconazole;
• Nhiễm nấm ở da da: thuốc bôi như nystatin, miconazole, clotrimazole, naftifine, và ketoconazole;
• Nhiễm nấm ở âm đạo: bôi clotrimazole, miconazole, butoconazole, terconazole, tioconazole;
• Nhiễm nấm trong máu: anidulafungin, caspofungin, micafungin hoặc amphotericin B.

Các loại thuốc nêu trên chỉ là ví dụ. Bạn nên thảo luận với bác sĩ nếu có bất kỳ câu hỏi nào về thuốc. Bạn nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng của thuốc. Bạn cũng nên mặc quần áo rộng rãi, đồng thời giữ cho cơ thể luôn khô thoáng. Candida âm đạo thường sẽ hết trong 4-7 ngày. Nấm ở miệng và da có thể hết trong vòng 1 hoặc 2 tuần.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nhiễm nấm Candida?

Bạn sẽ có thể kiểm soát được bệnh nhiễm nấm Candida nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh răng miệng tốt. Đánh răng ít nhất hai lần một ngày và dùng chỉ nha khoa ít nhất mỗi ngày một lần. Thay bàn chải đánh răng của bạn thường xuyên cho đến khi hết bệnh. Bạn không nên dùng chung bàn chải đánh răng với người khác;
• Súc nước muối ấm. Hòa tan 1/2 thìa cà phê (2,5 ml) muối vào 1 cốc (237 ml) nước ấm. Súc họng và sau đó nhổ ra, bạn không nên nuốt;
• Nếu bạn đang cho con bú và đang bị nhiễm nấm ở vùng vú, hãy sử dụng khăn lót để che chắn và ngăn chặn nấm từ dòng sữa lan sang quần áo của bạn. Không nên dùng những miếng nhựa để bọc núm vú, vì chúng sẽ làm tăng sự phát triển của nấm Candida. Bạn nên sử dụng miếng băng dùng một lần, nếu dùng miếng băng xài nhiều lần thì bạn nên giặt thường xuyên chúng và áo ngực cùng với thuốc tẩy;
• Kiểm soát tốt đường huyết. Đảm bảo lượng đường trong máu của bạn ở mức cho phép nếu bạn có bệnh tiểu đường;
• Tránh các chất kích thích. Chất kích thích như xà phòng, sữa tắm, chất khử mùi âm đạo, khăn lau và thụt rửa âm đạo có thể gây ra bệnh nhiễm nấm Candida hoặc làm cho bệnh trở nên nghiêm trọng thêm;
• Tránh mặc quần áo bó sát như quần skinny jeans hoặc quần legging, đồ lót quá chật. Bạn bên giữ cho âm đạo lúc nào cũng được thông thoáng.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Người khỏe mạnh bình thường hiếm khi nhiễm nấm Candida. Nấm thường tấn công vào những cơ địa suy giảm miễn dịch, sử dụng corticosteroid kéo dài hoặc có nhiều bệnh nội khoa. Khi bạn bị nhiễm nấm, cố gắng vệ sinh quần áo, vật dụng cá nhân sạch sẽ song song với dùng thuốc để tránh nguy cơ tái nhiễm bệnh. Tùy theo vị trí nhiễm nấm mà bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc và phác đồ điều trị thích hợp. Hãy mạnh dạn trao đổi thêm với bác sĩ nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào về bệnh cũng như cách sử dụng thuốc.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.