Chứng khoán Trung Quốc và tiền lệ Đại suy thoái
Những diễn biến và phản ứng trên thị trường chứng khoán Trung Quốc vài tháng qua khá trùng khớp với những gì đã xảy ra tại Mỹ năm 1929. Tuy cách nhau 86 năm và 11.750 km nhưng những diễn biến trên thị trường chứng khoán Trung Quốc dường như đang lặp lại những gì đã xảy ra trên đất Mỹ năm 1929. Tăng trưởng nhanh, sụt giảm mạnh và nhanh chóng cuốn bay tất cả những giá trị đã tích lũy trước đó với một tốc độ chưa từng thấy.
Thứ 5 ngày 24/10/1929, sự hỗn loạn trên thị trường chứng khoán Mỹ buộc 5 tập đoàn tài chính lớn nhất nước này phải tiến hành cuộc họp khẩn cấp tại House of Morgan – 23 Phố Wall. Tại đây, họ đồng ý sẽ vận dụng tối đa nguồn vốn nhằm cữu vãn thị trường. Ngay lập tức, sự hỗn loạn trong ngày thứ 5 đen tối được xua đi và sau đó thay bằng sự phục hồi trong phiên thứ 6. NewYork Times khi đó đã hết lời ca ngợi sự có mặt kịp thời của những ông chủ ngân hàng trong việc chặn đứng đà suy thoái. Tuy nhiên niềm tin không kéo dài được lâu. Thị trường lại tiếp tục rơi vào hỗn loạn vào ngày thứ hai tuần sau. Chỉ số Công Nghiệp Dow Jones rớt 13 điểm và tiếp tục lao dốc 34 điểm trong ba tuần sau đó.
86 năm sau, tại Trung Quốc, sau 3 tuần sàn chứng khoán lớn thứ 3 thế giới – Thượng Hải mất 2.800 tỷ USD (gấp hơn 10 lần GDP Hy Lạp), 21 công ty môi giới hàng đầu Trung Quốc cam kết đầu tư ít nhất 120 tỷ NDT (khoảng 19,3 tỷ USD) nhằm bình ổn thị trường.
Chính phủ Trung Quốc dùng vận dụng tận dụng mọi biện pháp cố thể như ngừng IPO, thanh tra gian lận trên sàn chứng khoán, cắt giảm lãi suất, nới lỏng quy định biên độ và chi phí giao dịch nhằm cữu vãn tình hình. Kết quả, trong phiên giao dịch chiều ngày 6/7, chỉ số Shanghai Composite tăng 2,4 điểm. 2 mã blue-chip lớn nhất trên sàn này là PetroChina và Ngân hàng Thương mại và Công nghiệp Trung Quốc đã vực dậy thị trường. Tuy nhiên, sàn chứng khoán của những công ty nhỏ ChiNext tiếp tục đà suy thoái, rớt 4,3 điểm.
Theo nhà chiến lược kinh tế Hao Hong thuộc hãng Bocom Internation, những nỗ lực của Chính phủ nước này sẽ chỉ tác động rất nhỏ tới thị trường. Chuyên gia này cũng nhận định với 2.000 tỷ NDT giá trị giao dịch trong một ngày trên thị trường, thì khoản hỗ trợ 120 tỷ NDT sẽ chẳng “thấm tháp vào đâu” trong dài hạn. Gói kích thích này cũng sẽ không có nhiều tác động đối với các mã chứng khoán nhỏ vốn bị rớt giá nhiều nhất trong cơn biến động.
Chứng khoán hết thời, nhà giàu Trung Quốc mua gì?
Sau khi tháo chạy khỏi thị trường chứng khoán Trung Quốc trong đợt sụt giảm “kinh hoàng” hồi mùa hè năm nay, các nhà đầu tư nước này chuyển sang đổ tiền vào những tài sản mà họ cho là an toàn, bao gồm trái phiếu, các sản phẩm bảo hiểm, bất động sản tại các thành phố lớn, và các tác phẩm nghệ thuật – theo tờ Wall Street Journal.
Sau khi tăng gấp đôi trong thời gian kể từ đầu năm, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã sụt 40% kể từ mức đỉnh hồi tháng 6. Thời gian gần đây, các chỉ số chính của thị trường chứng khoán nước này biến động yếu trong biên độ hẹp, bất chấp nỗ lực “kích” giá cổ phiếu của Chính phủ.
Thoát vốn khỏi chứng khoán, các nhà đầu tư giàu có của Trung Quốc rục rịch kéo nhau tìm mua những tài sản mới.
Trong tháng 9, doanh thu của các quỹ trái phiếu tăng 50% so với tháng 8, trong khi doanh thu của các quỹ cổ phiếu giảm 50% trong cùng khoảng thời gian – theo số liệu của howbuy.com, một chợ trực tuyến hàng đầu chuyên về các sản phẩm quản lý tài sản ở Thượng Hải. Trong 6 tháng đầu năm, chợ này bán ra lượng chứng chỉ quỹ cổ phiếu và trái phiếu trị giá 12 tỷ Nhân dân tệ. Sau khi thị trường chứng khoán Trung Quốc lao dốc, hàng chục quỹ chuyên đầu tư cổ phiếu trên howbuy.com đã chuyển sang đầu tư cả cổ phiếu và trái phiếu. Cũng từ khi thị trường chứng khoán Trung Quốc lao đốc mạnh, Shanghai Life Insurance, một công ty bảo hiểm tầm trung, đã chứng kiến lượng vốn ròng đổ vào trung bình hàng ngày đạt hơn 60 triệu Nhân dân tệ, nâng tổng tài sản mà công ty quản lý lên 9 tỷ Nhân dân tệ, từ mức 4 tỷ Nhân dân tệ vào cuối tháng 5. Các nhà đầu tư thường mua của công ty này các hợp đồng kết hợp cả bảo hiểm và đầu tư được cho là đem lại lợi nhuận an toàn và bền vững hơn.
Thoát vốn khỏi chứng khoán, các nhà đầu tư giàu có của Trung Quốc rục rịch kéo nhau tìm mua những tài sản mới.
Các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp ở Trung Quốc cũng đang dịch chuyển tài sản từ cổ phiếu sang trái phiếu và bất động sản.
Chẳng hạn, tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của Shanghai Life Insurance hiện chỉ còn 10% tổng tài sản, bằng một nửa so với mức trước khi thị trường chứng khoán lao dốc. Trái lại, tỷ lệ phân bổ vốn vào trái phiếu tăng lên 20% từ mức chưa đầy 5%. Công ty này cò
n đầu tư 30% tài sản vào các dự án và quỹ bất động sản, trong khi nắm giữ lượng tài sản còn lại dưới dạng tiền mặt. Thị trường bất động sản tại các thành phố nhỏ và tầm trung của Trung Quốc vẫn đang trầy trật, nhưng tại các thành phố lớn, giá nhà đang khởi sắc. Tại Thẩm Quyến và Thượng Hải, giá nhà trong tháng 8 vừa qua, giá nhà tăng tương ứng 26,4% và 6,5% so với cùng kỳ năm ngoái, dẫn đầu toàn quốc. Ma Jianwei, một nhân viên môi giới bất động sản ở Thượng Hải cho biết, giá nhà 3 phòng ngủ ở khu French Concession của thành phố này đã tăng từ mức 1 triệu USD vào đầu năm nay lên mức 1,3 triệu USD. “Các nhà đầu tư đang tin là gạch an toàn hơn cổ phiếu”, Ma nói.
Ngoài trái phiếu, bảo hiểm và bất động sản, giới đầu tư Trung Quốc còn rót tiền vào các tác phẩm nghệ thuật.
Trong một cuộc đấu giá do Sotheby’s tổ chức ở Hồng Kông cách đây ít hôm, số tiền thu về đạt mức 342 triệu USD, cao hơn 16% so với dự báo ban đầu. Trong đó, bức vẽ một nhân vật hoàng gia Trung Quốc của một họa sỹ người Italy đã được bán với giá 17,6 triệu USD. Tại một cuộc đấu giá khác do công ty Poly Hong Kong tổ chức, một doanh nhân từ Trung Quốc đại lục đã mua bức họa “A glance of Nanjing City” với giá 6,7 triệu USD.
Theo Diệp Vũ từ VnEconomy và Đức Anh từ Vnexpress
