Smart Contract đóng vai trò trung gian giúp giám sát và thực thi các yêu cầu trong lĩnh vực tiền điện tử. Tất cả các bên tuân theo yêu cầu đặt ra trước nên mọi thứ có thể diễn ra hoàn toàn tự động. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về khái niệm smart contract là gì.
Tổng quan về Smart Contract và vai trò của nó trong mạng lưới blockchain
Đặc trưng lớn nhất của các mạng lưới blockchain là tính phi tập trung. Một trong những thành phần tạo nên tính chất phi tập trung này là các hợp đồng thông minh (Smart Contract). Để giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về các thức vận hành trong một số mô hình truyền thống.
Smart contract là một mã máy tính giúp tự động thực thi các thỏa thuận trên mạng lưới blockchain.
Smart Contract là gì?
Smart Contract hay hợp đồng thông minh bao gồm nhiều chương trình chạy trên nền tảng Blockchain. Hợp đồng thông minh bắt buộc thực hiện theo quy tắc cụ thể. Những quy tắc này được bộ mã máy xác định trước và tất cả các node trong mạng đều phải thực hiện theo chúng.
Về cơ bản thì Smart Contract là một đoạn mã tạo nên giao thức không cần trao quyền trên nền tảng Blockchain. Điều này có nghĩa là:
- Khi giao dịch trên Blockchain, hai bên chỉ cần đưa ra cam kết trên nền tảng blockchain mà không cần phải xác minh danh tính hay độ tin cậy của nhau.
- Smart Contract đảm bảo nếu không đạt được các điều kiện đủ để khởi tạo hợp đồng, thì hợp đồng này sẽ không được thực hiện.
- Việc sử dụng Smart Contract cho phép việc giao dịch diễn ra mà không cần bên thứ 3 làm trung gian. Điều này sẽ giúp các nhà đầu tư giảm chi phí hoạt động và giúp tăng tính minh bạch của hợp đồng hơn.
Mỗi nền tảng Blockchain sẽ có nhiều loại Smart Contract khác nhau. Ví dụ như Polkadot có ink!, Cosmos có WASM,… Nổi bật nhất phải kể đến Ethereum với ethereum Virtual Machine – EVM.
Smart Contract hoạt động như thế nào?
Các Smart Contract thực hiện một tác vụ cụ thể nếu nó có thể thỏa mãn các điều kiện nhất định. Do vậy trong hệ thống Smart Contract thường làm theo câu lệnh “Nếu … Thì”.
Trên nền tảng Ethereum, trách nhiệm của hợp đồng thông minh là quản lý và thực thi những hoạt động diễn ra trên Blockchain khi người dùng tương tác. Smart Contract do máy tính kiểm soát và EOA sẽ được kiểm soát bởi người dùng. Tài khoản nào không phải là smart contract được gọi là tài khoản độc lập.
Smart Contract của Ethereum bao gồm một mã hợp đồng và khóa công khai:
- Khóa công khai đầu tiên sẽ được cung cấp bởi người tạo ra hợp đồng.
- Khóa thứ 2 đại diện cho hợp đồng. Khóa này có vai trò như một mã định danh kỹ thuật và là duy nhất cho mỗi hợp đồng thông minh.
Xem thêm: * Ethereum (ETH) là gì? Muốn đầu tư ETH phải biết điều này
Khác biệt giữa hợp đồng truyền thống và Smart Contract là gì?
Các loại hợp đồng truyền thống thường được các chuyên gia pháp lý soạn thảo, thu thập nhiều tài liệu và yêu cầu sự trợ giúp của bên thứ ba để thực thi. Việc này tiêu tốn rất nhiều thời gian, hiệu quả kém và thiếu minh bạch. Trong trường hợp hợp đồng có vấn đề gì thì nhà đầu tư phải nhờ đến hệ thống tư pháp đứng ra giải quyết, dẫn đến tốn kém nhiều chi phí thực hiện.
Ngược lại với hợp đồng truyền thống, Smart Contract được tạo ra từ hệ thống máy tính với các ngôn ngữ lập trình như C ++, Java, Go, Python,… Đối với Smart Contract, nó có thể đưa ra nhiều điều khoản và hình thức phạt giống như hợp đồng truyền thống.
Vấn đề duy nhất là Smart contract không có bất cứ sự can thiệp nào của con người, nhằm thực hiện các điều luật công bằng và minh bạch nhất. Tất cả các đoạn mã thiết lập Smart contract sẽ được thực hiện do sổ cái phân tán của nền tảng blockchain.
Xem thêm: Token là gì? So sánh giữa Token và Coin trong tiền mã hóa
Ưu và nhược điểm của Smart Contract là gì
Ưu điểm
- Khả năng tùy chỉnh cao: Khả năng này của Smart Contract có thể được thiết kế theo nhiều cách nhau. Điều này giúp hợp đồng thông minh có khả năng cung cấp nhiều loại dịch vụ và giải pháp.
- Tính minh bạch cao: Smart Contract gồm các dự án phi trung lập. Điều này giúp chúng tăng độ minh bạch cho giao dịch và giảm chi phí hoạt động.
- Tính an ninh: Smart Contract được mã hóa và phân phối cho các node. Điều này đảm bảo an toàn cho hợp đồng, không bị thất lạc hay sửa đổi mà chưa được cho phép.
Nhược điểm
- Con người: Smart Contract chỉ là đoạn mã chạy trên nền tảng Blockchain do con người đã tạo ra. Chúng không thông minh như con người. Do vậy, việc mắc sai sót là điều khó tránh phải và bộ mã này có thể bị tấn công. Ví dụ như “DAO”, lỗi lập trình đã khiến tin tặc cướp đoạt 60 triệu USD tiền vốn của người dùng.
- Tính pháp lý: Hiện tại Smart Contract vẫn chưa được chính phủ nhiều nước công nhận. Vì vậy vẫn còn xuất hiện một vài rủi ro tiềm ẩn.
- Smart Contract dựa trên hệ thống Blockchain nên khá khó để sửa đổi hay can thiệp vào nó. Tính chất này vừa là ưu điểm và cũng là nhược điểm ở một vài trường hợp khác nhau.
Câu hỏi thường gặp về Smart Contract
Hợp đồng thông minh (Smart Contract) xuất hiện lần đầu tiên khi nào?
Vào năm 1993, Nick Szabo lần đầu tiên đưa ra khái niệm hợp đồng thông minh của riêng mình. Không lâu sau khi khái niệm này bắt đầu đã được nhiều người chú ý và chấp nhận rộng rãi.
Hợp đồng thông minh được viết bằng ngôn ngữ lập trình nào?
Các lập trình viên sẽ viết Smart Contract bằng nhiều ngôn ngữ lập trình như: C ++, Java, Go, Python,…
Mối liên hệ giữa bitcoin – Ethereum – Smart contract là gì?
Bitcoin là yếu tố thúc đẩy các nhà phát triển hình thành nên Smart Contract trên nền tảng Blockchain (được gọi là Smart Contract Blockchain). Nhưng lúc này Smart contract vẫn chưa được phổ biến. Smart Contract chỉ mới được dùng rộng rãi hơn trong các dự án phi tập trung (DEX) sau khi kết hợp với Ethereum,
Hợp đồng thông minh sử dụng thường xuyên mệnh đề nào?
Mệnh đề được hợp đồng thông minh sử dụng chính là mệnh đề “If… then” để giả định điều kiện cũng như kết quả cho hệ thống.
Lời kết
Smart Contract là một sự thay thế hoàn hảo cho các tổ chức trung gian trong các mô hình truyền thống. Thông qua hợp đồng thông minh, mọi giao dịch được thực thi hoàn toàn tự động và có tính bảo mật cao.
Nguồn tham khảo: https://remitano.com/forum/vn/post/13166-smart-contract-la-gi
