Sắc tố melanin là gì? Liệu có phải là tác nhân gây nám sạm da?

Kiểm soát tình trạng tăng sắc tố da hay sắc tố melanin là một trong những yếu tố quan trọng giúp duy trì làn da đều màu và sáng khỏe. Vậy thực chất sắc tố melanin là gì? Đóng vai trò như thế nào đối với làn da và sức khỏe?

1. Tổng quan kiến thức về melanin

Định nghĩa khoa học

Theo định nghĩa khoa học, melanin là một sắc tố tự nhiên trong cơ thể người, mang lại màu sắc cho da, tóc và mắt. 
Tế bào melanocytes hay còn gọi là tế bào biểu bì tạo hắc tố – chính là tế bào sản sinh ra melanin. Để bảo vệ tối ưu làn da trước những tia nắng độc hại, các tế bào melanocytes sản xuất ra nhiều melanin để phản ứng lại với ánh nắng. 
Thông thường ở những người có làn da sẫm màu, các tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều melanin hơn so với người có tông màu da sáng

• – Eumelanin: Sắc tố này sẽ liên quan đến các tông màu tối như nâu và đen
• – Pheomelanin: Sắc tố này liên quan đến các tông màu như đỏ, vàng.
• – Neuromelanin: Đây là sắc tố tồn tại trong não người, tạo ra màu sắc cho các cấu trúc ở khu vực này. 

Thông thường ở những người có làn da sẫm màu, các tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều melanin hơn so với người có tông màu da sáng.

Melanin có ở đâu trong cơ thể người?

Hắc tố melanin là những hạt không đều, được tạo nên từ các tế bào đáy của lớp thượng bì (biểu bì) trong cấu trúc da. Đây là nơi dễ hấp thụ tia UV của ánh sáng mặt trời, gây nên hiện tượng nám da là do hình thành sắc tố melanin.

Màu da, màu tóc và màu mắt ở con người được quyết định do các sắc tố dưới đây tạo nên:

• – Melanin (màu đen)
• – Carotene (màu vàng)
• – Oxyhemoglobin (màu đỏ)
• – Hemoglobin khử (màu xanh)

Điều đó giải thích được việc vì sao những người có các tế bào hắc tố sản xuất ít melanin có làn da, tóc và mống mắt có màu nhạt. Tương tự, người có mái tóc, da và mắt có màu tối thường là do tế bào melanocytes tạo ra nhiều melanin hơn.

Quá trình hình thành và các yếu tố tác động

Quá trình hình thành của melanin bắt đầu từ các tế bào lớn được gọi là tế bào hắc tố (melanocytes), có thể tìm thấy trên khắp cơ thể. Những tế bào hắc tố này chịu trách nhiệm sản xuất các bào quan, gọi là melanosome. Các melanosome này là nơi tổng hợp eumelanin và pheomelanin, sau đó được phân phối đến nhiều loại tế bào trên cơ thể, chẳng hạn như tế bào sừng (tế bào da).

Mức độ sản xuất melanin tự nhiên chủ yếu do di truyền và quyết định màu da, tóc và màu mắt của một người. Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố khác tác động đến việc này như:

• – Tiếp xúc thường xuyên với tia UV.
• – Viêm nhiễm.
• – Hormone.
• – Lão hóa.
• – Rối loạn sắc tố da.

Vai trò tích cực của sắc tố melanin là gì?

Ngoài việc đóng vai trò tạo ra sắc tố ở người và động vật, melanin còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da dưới tác động của ánh nắng mặt trời, ngăn chặn nguy cơ ung thư da.

• – Bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV: sắc tố melanin giúp bảo vệ các tế bào ở lớp biểu bì hoặc lớp ngoài cùng của da khỏi các tác động từ tia UV, bao gồm cả UVA, UVB, UVC và ánh sáng xanh. Những sắc tố này hấp thụ các tia UV trước khi chúng thâm nhập và làm hỏng các DNA của tế bào da.
• – Chống oxy hóa: Melanin cũng đóng vai trò trong việc ngăn chặn các phản ứng oxy hóa được tạo ra do tác hại của tia UV, hạn chế nguy cơ tổn thương tế bào da.

Các bệnh lý về da liên quan đến rối loạn melanin

Bên cạnh những lợi ích quan trọng đối với cơ thể, việc sản sinh quá mức melanin có thể gây ra một số bệnh lý về da như:

• – Tăng sắc tố melanin: Một số biểu hiện rất rõ ràng của tình trạng tăng sắc tố melanin là việc xuất hiện các đốm nâu, nám hoặc tàn nhang ở một số vị trí trên cơ thể như da mặt, cổ, tay, chân…

• – Thâm sau viêm: Khi da bị tổn thương do bỏng, trầy xước hoặc nhiễm trùng, vùng da thay thế thường có hiện tượng sẫm màu hơn sau khi lành. Điều này là do cơ thể điều chỉnh sản sinh melanin để bảo vệ da trước các tác động từ bên ngoài quá mức, khiến khu vực đó trở nên không đều màu với các vùng da xung quanh. Để thoát khỏi tình trạng này, bạn cần có các phương pháp để làm giảm sắc tố melanin tại vùng da đó.
• – Bạch tạng: Là trường hợp cơ thể có lượng melanin ít hơn người bình thường. Dẫn đến hiện tượng tóc trắng, mắt xanh, da nhợt nhạt, và có thể có vấn đề về thị lực. Để bảo vệ làn da người mắc bệnh bạch tạng cần chú trọng bảo vệ làn da dưới ánh nắng mặt trời như thoa kem chống nắng, che chắn,… Hiện y học vẫn chưa tìm ra phương pháp chữa trị dứt điểm căn bệnh này.
• – Mất thính lực: Sản xuất quá ít melanin ảnh hưởng xấu đến thính giác. Nghiên cứu cho thấy việc melanin bị giảm đi có thể dẫn đến việc mất thính lực hoặc điếc.
• – Bệnh Parkinson: Sự sụt giảm của tế bào chứa sắc tố neuromelanin (một hình thức của melanin) có trong não của người là nguyên nhân gây ra bệnh Parkinson. 
   

2. Làm thế nào để cải thiện tình trạng tăng sắc tố melanin?

Một khi đã hiểu melanin là gì, bạn sẽ thấy đây là một phần quan trọng không thể thiếu đối với cơ thể người. Tuy nhiên, tình trạng tăng sắc tố da sẽ gây ra những vấn đề nhất định, đặc biệt là về mặt thẩm mỹ. Do đó, bạn cần tìm cách phù hợp và an toàn để cải thiện tình trạng này.

Luôn bảo vệ da tối đa trước tác hại của ánh nắng mặt trời

Bảo vệ da dưới tác hại của ánh nắng mặt trời là một trong những cách đơn giản nhưng cần thiết để giảm tình trạng tăng sắc tố da. Như bạn đã biết, cơ thể sẽ luôn có cơ chế tự bảo vệ hết sức linh hoạt. Khi làn da tiếp xúc quá thường xuyên với tia UV từ ánh nắng mặt trời, các tế bào hắc tố sẽ tăng cường sản sinh để bảo vệ da, khiến da dần sẫm màu hơn.

Để hạn chế tình trạng này, bạn nên chú ý che chắn cẩn thận bằng áo khoác, mũ nón và đặc biệt là luôn dùng kem chống nắng cho da. Điều này sẽ giúp bạn tránh được nguy cơ cháy nắng hoặc xuất hiện các vết nám, tàn nhang do tăng sắc tố.

Sản phẩm kem chống nắng Eucerin Sun Serum Double Whitening SPF 50+ là một trong những lựa chọn tối ưu, giúp bảo vệ toàn diện và làm sáng tự nhiên cho làn da của bạn. Với Công Nghệ Spectral cải tiến, làn da của bạn sẽ được bảo vệ khỏi tác hại của tia UVA/UVB cũng như ánh sáng HEVIS. Bên cạnh đó, sản phẩm còn cung cấp loạt dưỡng chất cần thiết như Glycyrrhetinic Acid hỗ trợ hiệu quả cho cơ chế tự tái tạo DNA ở tế bào da. Đặc biệt, sản phẩm còn chứa hoạt chất Thiamidol giúp làm giảm tình trạng thâm nám và làm sáng da hiệu quả, qua việc ức chế sản sinh melanin.

Sử dụng công nghệ điều trị xâm lấn

Việc cải thiện tình trạng tăng sắc tố melanin bằng cách chăm sóc và dưỡng da đòi hỏi sự kiên trì và thời gian lâu dài. Đó cũng là lý do nhiều người chọn công nghệ điều trị xâm lấn như tái tạo da bằng laser, sử dụng ánh sáng xung cường độ cao IPL hoặc mài da. Tuy nhiên, những phương pháp này cần tái điều trị nhiều lần kết hợp với sử dụng các sản phẩm hỗ trợ phù hợp để duy trì hiệu quả. Ngoài ra, không phải tình trạng da nào cũng phù hợp với những công nghệ nêu trên. Nếu không thăm khám và tư vấn cẩn thận, bạn sẽ rất dễ gặp nguy cơ tình trạng tăng sắc tố da nghiêm trọng hơn ban đầu.

Sử dụng sản phẩm điều trị thâm nám & dưỡng sáng da

Tình trạng thâm nám và tối màu da có thể không gây tác động quá lớn cho sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng rất lớn về mặt thẩm mỹ. Do đó, để cải thiện tình trạng này, bạn có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ điều trị thâm nám và dưỡng sáng da để nhanh chóng sở hữu làn da đều màu, khỏe mạnh.

Bộ sản phẩm trị thâm nám và dưỡng sáng da Spotless Brightening của thương hiệu dược mỹ phẩm Eucerin lấy cảm hứng từ liệu pháp laser, tác động sâu vào bên trong da nhằm mang lại hiệu quả lâu dài nhưng vẫn đảm bảo tính an toàn vượt trội.

Thành phần chính của sản phẩm là hoạt chất Thiamidol – một nghiên cứu độc quyền của Eucerin mang đến khả năng làm Trắng Da và ngừa thâm nám vượt trội. Theo nghiên cứu do Beiersdorf AG tài trợ đã chứng minh Thiamidol có khả năng ức chế sản sinh melanin tốt nhất hiện tại trong hơn 50.000 hoạt chất làm trắng được sử dụng thử nghiệm. Kết quả nghiên cứu lâm sàng và da liễu thực hiện trên 120 phụ nữ ở độ tuổi từ 25 – 55 cho thấy sản phẩm chứa Thiamidol cho kết quả chỉ sau 2 tuần sử dụng.

Điểm nhấn của bộ sản phẩm chính là Spotless Brightening Booster Serum, mang đến khả năng trị thâm nám và dưỡng sáng da toàn diện chỉ sau 2 tuần. Nhờ tác động kép của Thiamidol và Hyaluronic Acid đậm đặc, làn da của bạn sẽ giảm thâm nám vượt trội đồng thời được duy trì độ ẩm lý tưởng để luôn mịn màng, khỏe mạnh.  

Bên cạnh đó, sản phẩm Spotless Brightening là Spot Corrector – bút đặc trị đốm nâu sau 2 tuần cũng nổi bật không kém. Sản phẩm chứa 20X Thiamidol với thiết kế dạng bút giúp bạn dễ dàng tập trung tinh chất và tác động đến các vùng da nhỏ để đảm bảo hiệu quả vượt trội hơn.

Duy trì lối sống lành mạnh

Như đã đề cập ở trên, rối loạn nội tiết cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng tăng sắc tố melanin. Do đó, để ngăn ngừa và cải thiện vấn đề này, bạn cần tập cho mình thói quen sinh hoạt lành mạnh. Hãy hạn chế sử dụng thuốc lá, chất kích thích kết hợp với ăn uống điều độ, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cũng như kết hợp tập thể dục thể thao thường xuyên. Những yếu tố này sẽ góp phần rất lớn trong việc nâng cao sức khỏe đồng thời tránh nguy cơ tăng sắc tố do rối loạn hormone.

Hiểu được melanin là gì cũng như cách kiểm soát việc tăng hoặc giảm sắc tố melanin sẽ giúp bạn có kế hoạch chăm sóc da và sức khỏe phù hợp hơn. Đừng đợi đến khi các vấn đề thực sự xuất hiện trên da mới tìm cách chăm sóc, thay vào đó, bạn nên chú ý bảo vệ ngay từ bây giờ bằng những sản phẩm phù hợp đã giới thiệu ở trên cũng như xây dựng cho mình một lối sối khoa học. Tất cả những yếu tố này sẽ giúp bạn duy trì một làn da tươi trẻ, sáng mịn dài lâu.