Nuôi dưỡng siêu nhận thức thông qua hướng dẫn có định hướng rõ ràng tại trường ISSP

Thế giới đang thay đổi nhanh chóng hơn bao giờ hết. Các bậc cha mẹ luôn cố gắng chuẩn bị cho con mình những gì tốt nhất cho tương lai của các bé. Vậy làm thế nào phụ huynh có thể chuẩn bị cho trẻ những điều này? Câu trả lời là cha mẹ cần chuẩn bị cho trẻ khả năng tự nhận thức và tự điều chỉnh nhận thức khi đối mặt với những thử thách và khó khăn bất ngờ ập đến. Có nghĩa là cung cấp cho trẻ các kỹ năng để ứng phó với những thách thức mà tương lai có thể mang lại. Để làm được điều này, các em cần có khả năng suy nghĩ về tư duy của mình – hay nói cách khác, suy nghĩ siêu nhận thức (metacognition). Cùng TheTips tìm hiểu về siêu nhận thức và quá trình nuôi dưỡng siêu nhận thức thông qua hướng dẫn có định hướng rõ ràng tại trường Tiểu Học Quốc Tế ISSP, một trong những trường tiểu học quốc tế tại TPHCM uy tín, chất lượng qua bài viết sau.

Siêu nhận thức là gì? Tại sao cần nuôi dưỡng nó?

Sau khi Flavell đưa ra khái niệm “tư duy về tư duy” vào năm 1979, siêu nhận thức (metacognition) đã trở thành một chủ đề nghiên cứu quan trọng của các nhà nghiên cứu giáo dục và nhận thức. Siêu nhận thức đã được chia thành hai trường phái tư tưởng – kiến ​​thức về nhận thức và quy định về nhận thức.

Kiến thức về nhận thức có thể được coi là những gì người học biết về việc học, bao gồm:

• Kiến thức so sánh: Có thể coi đây là lược đồ cá nhân hoặc nhận thức cá nhân về kiến ​​thức và kinh nghiệm. Phần này của siêu nhận thức không phải lúc nào cũng chính xác vì nó mang tính chủ quan và dựa trên nhận thức của riêng một người về sự hiểu biết và kỹ năng.
• Kiến thức về thủ tục: Bao gồm sự hiểu biết về nhiệm vụ, thách thức hoặc vấn đề phải đối mặt. Trong đó có liên quan đến sự tự tin cũng như nhận thức khó khăn.
• Kiến thức có điều kiện: Khả năng sử dụng hoặc thích ứng với các chiến lược cụ thể đối với những thách thức hoặc nhiệm vụ.

Quy định về nhận thức có thể được coi là những gì người học làm trong quá trình học tập và cách họ điều chỉnh suy nghĩ của mình, bao gồm:

• Lập kế hoạch: Trong giai đoạn này, trẻ nghĩ về mục tiêu hoặc kết quả mong muốn, xem xét các cách tiếp cận và các chiến lược để sử dụng. Học sinh có thể cân nhắc các lựa chọn, “Mình được yêu cầu làm gì?”, “Mình sẽ sử dụng những chiến lược nào?”, “Có bất kỳ chiến lược nào mà mình đã sử dụng trước đây có thể hữu ích không?”…
• Giám sát: Trong giai đoạn này, trẻ thực hiện tiếp cận và theo dõi tiến độ, dừng lại để xem xét tính hiệu quả. Trẻ có thể quyết định thay đổi cho phù hợp nếu không chứng minh được cách đang làm là có hiệu quả. Học sinh có thể cân nhắc: “Liệu chiến lược mà mình đang sử dụng có hiệu quả không?”, “Mình có cần thử điều gì đó khác biệt không?”…
• Đánh giá: Trong giai đoạn này, học sinh xác định mức độ thành công của chiến lược mà các em đã sử dụng trong việc giúp các em đạt được mục tiêu học tập của mình. Học sinh có thể cân nhắc: “Mình đã làm tốt đến mức nào?”, “Điều gì diễn ra tốt?”, “Điều gì không suôn sẻ”, “Điều gì có thể tốt hơn nữa”, “Điều gì có thể cải thiện hoặc làm khác vào lần sau?”, “Những tình huống khác có thể có cách tiếp cận khác hay chiến lược này có thể áp dụng được không?”…

Hiểu được siêu nhận thức liên tục được đề cập ở trên là một công cụ quan trọng trong việc nuôi dưỡng tư duy siêu nhận thức. Một khi cha mẹ hoặc giáo viên đã xác định được vị trí của trẻ trong siêu nhận thức liên tục, họ có thể lập kế hoạch hỗ trợ phù hợp.

Siêu nhận thức bên ngoài lĩnh vực học thuật

Siêu nhận thức không chỉ đơn giản là chuẩn bị cho học sinh trở thành người biết giải quyết vấn đề và có tư duy phản biện trong tương lai, mà còn là nâng cao nhận thức về mặt cảm xúc. Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy những học sinh được dạy về siêu nhận thức thường kiên cường hơn và thành công hơn, cả trong và ngoài môi trường học tập. Suy nghĩ và tư duy sẽ giúp phát triển các lĩnh vực tình cảm và xã hội bởi vì trẻ em có thể phản ánh về tư duy của mình dựa trên kinh nghiệm cá nhân, hiểu được những gì người khác cảm thấy và biết cách tạo ra các kết nối cả về mặt học tập và xã hội.

Học sinh, những người đã đạt được nhận thức về các trạng thái cảm xúc, có thể trả lời các câu hỏi quan trọng như:

• Cảm xúc và kinh nghiệm của mình ảnh hưởng như thế nào đến quan điểm sống của mình? Hạnh phúc của riêng mình là gì?
• Làm sao mình có thể sống hạnh phúc?
• Làm thế nào mình có thể trở thành một công dân toàn cầu được tôn trọng?
• Làm thế nào mình có thể cảm thấy hài lòng về hành động và ảnh hưởng của bản thân?

Bằng cách suy ngẫm, học sinh bắt đầu phát triển sự đồng cảm và hiểu biết về các quan điểm khác nhau.

Làm thế nào các giáo viên và cha mẹ có thể nuôi dưỡng siêu nhận thức cho trẻ?

• Nói về cách thức hoạt động của não bộ: Trẻ cần hiểu rằng não bộ của chúng ta luôn phát triển.
• Nuôi dưỡng tư duy tăng trưởng: Trẻ cần tin tưởng rằng mình có thể đạt được các mục tiêu đã đề ra.
• Duy trì tư duy cởi mở: Trẻ em học hỏi và phát triển khác nhau. Không quan trọng trẻ đang ở đâu trong quá trình học của mình, trẻ vẫn đang phát triển theo cách riêng.
• Khen ngợi quá trình chứ không phải kết quả: Thầy cô và cha mẹ hãy khuyến khích trẻ giải thích suy nghĩ của các em đằng sau mỗi việc làm, khen ngợi sự thử nghiệm và cải tiến. Người lớn không thể mong đợi trẻ em làm đúng tất cả mọi thứ trong lần đầu tiên hoặc mong đợi các em biết tất cả các câu trả lời.
• Tập trung vào giải pháp: Hãy rèn cho trẻ tạo ra sự thay đổi trong suy nghĩ, làm cách nào để giải quyết vấn đề này? “Điều gì hiệu quả?”, “Điều gì không hiệu quả?”, “Làm cách nào để áp dụng điều này cho các tình huống khác?”…
• Mô hình hóa thông qua phương pháp “think alouds” (để trẻ nói ra suy nghĩ của mình): Cho trẻ thấy cách tư duy của mỗi bằng cách trình bày suy nghĩ như một người hướng dẫn khi tìm ra giải pháp hoặc giải quyết một nhiệm vụ.
• Đặt mục tiêu thông minh (SMART GOAL): Đây là một chiến lược hữu ích trong việc hướng dẫn trẻ em thông qua quá trình thiết lập mục tiêu.

Trường Tiểu Học Quốc Tế ISSP đã thực hiện các bước như thế nào để nuôi dưỡng siêu nhận thức cho học sinh?

Tại Trường Tiểu Học Quốc Tế ISSP, chúng tôi đã phát triển một kế hoạch dài hạn để thúc đẩy siêu nhận thức thông qua việc giảng dạy có định hướng rõ ràng dựa trên triết lý giáo dục và các mô hình học tập tiên tiến của chúng tôi. Mặc dù một số nhà nghiên cứu đã tìm thấy các dấu hiệu của siêu nhận thức ở trẻ em khi 3 tuổi, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em có xu hướng “đạt đỉnh” trong độ tuổi từ 12 đến 15. Kết hợp nghiên cứu này với các giai đoạn phát triển nhận thức của Piaget, ISSP đã thiết kế các đơn vị câu hỏi nơi học sinh được đưa ra học tập trong thế giới thực thông qua phương thức học tập theo cách truy vấn, chiến lược siêu nhận thức, hiểu biết, phản ánh và điều chỉnh nhận thức. Trong những năm đầu bậc mầm non và tiểu học, điều quan trọng là phải làm mẫu và hướng dẫn trẻ thông qua các quá trình tư duy siêu nhận thức để khi các em ở độ tuổi 12 đến 15 tuổi, các em đã được chuẩn bị và sẵn sàng để trở thành những nhà tư duy siêu nhận thức độc lập.

Hơn bao giờ hết, học sinh của chúng tôi phải đối mặt với một thế giới toàn cầu ngày càng cạnh tranh – nhưng bằng cách thúc đẩy siêu nhận thức thông qua hướng dẫn rõ ràng, học sinh có thể phát triển khả năng tự điều chỉnh, hiểu và liên hệ kinh nghiệm cá nhân với thế giới, cũng như suy nghĩ thấu tình đạt lý, chúng tôi có thể cung cấp cho các em những công cụ để hướng tới một tương lai thành công.

Nguồn: https://www.issp.edu.vn/vi/danh-sach-cac-truong-tieu-hoc-quoc-te-tai-tphcm-tot-nhat

citypassguide.com