Vì sao người dân không “mặn mà” với gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng?

Tổng tiền gửi của người dân vào hệ thống các tổ chức tín dụng chỉ tăng 2,9% kể từ đầu năm đến nay. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong lịch sử thống kê về tiền gửi giai đoạn 2012 – 2021. Vậy vì sao không nên gửi tiền vào ngân hàng?

Trong báo cáo vừa cập nhật, các chuyên gia từ Công ty Chứng khoán SSI cho biết, việc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục khẳng định sẽ duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm nới hạn mức tín dụng đối với các ngân hàng có chất lượng tài sản và các chỉ số an toàn tốt. Do đó, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay vẫn ở mức thấp như hiện nay.

Hiện nay, đối với kỳ hạn dưới 6 tháng thì mức lãi suất tiết kiệm dao động từ 3 – 4%, đối với kỳ hạn 6 – 12 tháng là 3,7 – 5% và 4,2 – 6,5% đối với kỳ hạn trên 12 tháng. Trong khi lãi suất cho vay dao động từ 5 – 7% đối với khoản vay ngắn hạn và đối với khoản vay trên 12 tháng là 9-11%.

Theo các chuyên gia, tăng trưởng tiết kiệm giảm đáng kể từ tháng 4/2021. Cụ thể, tổng lượng tiền gửi huy động trong nền kinh tế đạt 10,5 triệu tỷ đồng tính đến hết tháng 9, tăng 11,2% so với cùng kỳ (thấp hơn so với mức 12,6% vào năm 2020). Nguyên nhân chủ yếu là do sự sụt giảm mạnh từ tiền gửi khu vực dân cư.

Theo đó, khu vực dân cư có mức tăng trưởng huy động chỉ tăng trung bình khoảng 4% trong năm 2021, giảm từ mức 7,5% vào năm 2020 khi lãi suất gửi tiết kiệm ở mức thấp trong lịch sử.

Công ty Chứng khoán SSI cho rằng, trong giai đoạn 2 tháng cuối năm 2021, tăng trưởng tổng tiền gửi sẽ không có nhiều yếu tố đột biến. Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là tăng trưởng kinh tế 2020-2021 ở mức thấp nên sẽ có phần ảnh hưởng tới mức tích lũy của người dân nói chung. Vậy nên, mức độ tăng trưởng tiền gửi của khu vực dân cư cũng khó  có thể quay lại mức trước khi có đại dịch Covid-19 một cách nhanh chóng.

Theo số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước, tổng tiền gửi của người dân tại thời điểm cuối tháng 9/2021 tiếp tục giảm 2.500 tỷ đồng trong tháng 8 và 9, xuống còn hơn 5,291 triệu tỷ đồng.

Với kết quả này, tổng tiền gửi của dân cư tại các tổ chức tín dụng chỉ tăng khoảng 2,9% kể từ đầu năm đến nay. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong lịch sử thống kê về tiền gửi giai đoạn 2012 – 2021. Rõ ràng, lãi suất tiết kiệm duy trì ở mức thấp khiến cho người dân ngày càng không hứng thú với kênh gửi tiết kiệm.

Tuy vậy, đến cuối quý III/2021, tiền gửi vào tài khoản thanh toán của cá nhân tại các ngân hàng lại tăng mạnh lên gần 795.000 tỷ đồng, với 110,92 triệu tài khoản thanh toán.

Đây là các khoản tiền gửi không kỳ hạn của các khách hàng để sử dụng các dịch vụ thanh toán do ngân hàng cung ứng như dịch vụ thẻ, dịch vụ thanh toán online không dùng tiền mặt. Vì là các khoản tiền gửi không kỳ hạn, khách hàng có thể rút ra bất cứ lúc nào nên lãi suất thường ở mức rất thấp, chỉ khoảng 0,1%/năm.

Như vậy, tiền gửi thanh toán cá nhân đã tăng gấp 3 lần trong 5 năm trở lại đây, đặc biệt tăng mạnh kể từ năm 2020-2021 (tăng khoảng 60% kể từ đầu năm 2020 đến nay).