Tư duy mở (Growth mindset) là gì? Khác gì tư duy đóng & cách rèn luyện hiệu quả

Tư duy mở là yếu tố cần thiết để một người tiếp thu những tư tưởng, kiến thức mới trong quá trình trưởng thành của mình. Tuy nhiên, đây không phải là phẩm chất sẵn có mà cần trải qua quá trình rèn luyện lâu dài. Cùng camly Academy tìm hiểu thêm về tư duy mở cũng như cách cải thiện hiệu quả phẩm chất này ở mỗi người.

Tư duy mở là gì? Phân biệt tư duy mở và tư duy đóng?

Tư duy mở hay tư duy cầu tiến (growth mindset) là tư tưởng tích cực, sẵn sàng tiếp thu những ý tưởng, lập luận và thông tin theo nhiều hướng, có thể khác biệt hoặc mâu thuẫn với quan điểm vốn có của bạn. Khi sở hữu khả năng này, bạn sẽ có cái nhìn đa chiều giúp dễ dàng nắm bắt vấn đề cũng như đưa ra những giải pháp hiệu quả. Tư duy mở giúp bạn bước ra khỏi vùng an toàn của mình để phát triển bản thân và tạo ra những điều khác biệt. 

Phân biệt tư duy mở (growth mindset) và tư duy đóng (fixed mindset)?

Người có tư duy mở tin rằng chỉ cần họ nỗ lực, thay đổi là có thể tiến bộ hơn. Người cầu tiến thường sẽ vui vẻ chấp nhận thử thách, xem thử thách như cơ hội để họ học hỏi được những điều hay cái mới. Khi đối mặt với khó khăn hay không thành công, người có tư duy mở thường có thái độ là “Cách này không hiệu quả, vậy mình thử cách khác.” Đối với họ, thất bại chỉ là thông tin cần xử lý là cơ hội phát triển bản thân.

Trái ngược với tư duy mở là tư duy đóng. Những người có kiểu tư duy này thường khá bảo thủ, chỉ muốn xem xét mọi vấn đề dựa trên quan điểm của họ mà không chấp nhận tiếp thu các tư tưởng, lối suy nghĩ khác. Điều này có thể làm cho họ khó khăn khi phải đối mặt với thử thách hay những điều có vẻ như là to lớn quá, bản thân họ không tự xử lý được khiến họ cảm thấy mất hy vọng.

Khi đặt hai kiểu tư duy này cạnh nhau, bạn sẽ rất dễ dàng phân biệt. Một người có tư tưởng cởi mở không chỉ sẵn sàng xem xét quan điểm trái chiều mà còn luôn dành cho người khác cơ hội để bày tỏ quan điểm, lập luận riêng một cách tôn trọng ngay cả khi họ không đồng ý với ý kiến đó.

Tuy vậy, ngay khi bạn cho rằng mình có tư duy khá mở thì cũng sẽ có một vài đề tài nào đó bạn hơi khắt khe. Chẳng hạn như khi bàn luận về những vấn đề xã hội bạn quan tâm nay sở thích của bạn.

Lợi ích của việc tư duy cởi mở

Rèn luyện tư duy mở mang đến rất nhiều lợi ích khác nhau trong cuộc sống cũng như công việc của một người. Có thể kể đến như:

• Mang đến cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống. Một người có tư duy mở sẽ không ngừng tiếp thu những kiến thức, ý tưởng mới. Thông qua đó, bạn sẽ nâng cao hiểu biết về con người, thế giới xung quanh cũng như hoàn thiện bản thân tốt hơn.
• Có cơ hội trải nghiệm nhiều điều mới mẻ. Khi sẵn sàng đón nhận mọi thứ với tâm thế cởi mở, bạn sẽ có nhiều cơ hội trải nghiệm những điều mới, vượt qua giới hạn của bạn thân và có cuộc sống nhiều màu sắc hơn.
• Phát triển bản thân. Giữ tâm trí cởi mở sẽ giúp bạn không ngừng học hỏi, phát triển bản thân mà không bận tâm quá nhiều về vấn đề tuổi tác.
• Mạnh mẽ về mặt tinh thần. Luôn cởi mở và sẵn sàng đón nhận những điều mới mẻ có thể giúp bạn trở nên mạnh mẽ, sôi nổi hơn.
• Lạc quan hơn trong cuộc sống. Người cởi mở thường ít có suy nghĩ tiêu cực bởi họ luôn không ngừng tìm hiểu để giải quyết vấn đề mình đang gặp phải thay vì tự kìm hãm bản thân.

>> Xem thêm: Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy.

Đặc điểm của những người có tư duy mở

Những người có tư duy cởi mở sẽ thường có những đặc điểm sau đây:

• Họ tò mò muốn nghe cách người khác suy nghĩ.
• Họ có khả năng thách thức những quan niệm của chính họ.
• Họ không tức giận khi họ sai
• Họ có sự đồng cảm với người khác.
• Họ tư duy về những gì người khác đang nghĩ.
• Họ khiêm tốn về kiến ​​thức và chuyên môn của bản thân.
• Họ muốn lắng nghe những gì người khác nói
• Họ tin rằng ai cũng có quyền chia sẻ niềm tin và suy nghĩ của họ.

Những yếu tố hình thành tư duy mở của một người

Tính cách

Sự cởi mở với những điều mới là một trong 5 yếu tố của tính cách con người (4 yếu tố còn lại gồm hòa đồng, tự chủ, bất ổn cảm xúc, hướng ngoại). Nét tính cách này thường có nhiều sự giống nhau với tư duy mở, ví dụ như sẵn sàng xem xét những ý tưởng, trải nghiệm mới và tính tự kiểm điểm bản thân.

Chuyên môn

Các nghiên cứu chỉ ra rằng một người khi trở thành chuyên gia ở lĩnh vực nào đó, họ thường ít cởi mở hơn. Họ có xu hướng “đóng khung” suy nghĩ của bản thân và cho rằng mình có nhiều kiến thức và kinh nghiệm ở lĩnh vực đó hơn. Do đó, họ thường ít chịu tiếp thu ý kiến của người khác hơn.

Thoải mái với sự mơ hồ

Khi đối mặt với những bấp bênh và mơ hồ trong cuộc sống, con người thường có nhiều cấp độ thoải mái khác nhau. Người không thoải mái với sự mơ hồ sẽ thường ít cởi mở hơn bởi vì sự không chắc chắn khiến họ có xu hướng khó chịu, thậm chí căng thẳng. Vậy nên họ sẽ duy trì niềm tin, chối bỏ những ý tưởng khác để duy trì sự đơn giản, an toàn.

Trong khi một số đặc điểm bẩm sinh sẽ quyết định mức độ cởi mở của bạn nhưng những điều bạn có thể làm để rèn luyện một tư duy cởi mở hơn.

5 cách rèn luyện tư duy cởi mở hiệu quả

Sở hữu tư duy mở không chỉ giúp bạn có nhiều cơ hội phát triển trong công việc mà còn giúp cuộc sống màu sắc và ý nghĩa hơn. Để làm được điều này, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Chống lại những định kiến

Bản thân mỗi người đều sẽ có những định kiến trong các vấn đề nhất định. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tính bảo thủ, khiến bạn có xu hướng tìm kiếm các thông tin ủng hộ cho suy nghĩ sẵn có của mình cũng như từ chối tiếp thu ý kiến, tư tưởng mới. Để thay đổi được điều này không phải dễ dàng. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể rèn luyện, điều chỉnh dần bằng cách dành thời gian xem xét vấn đề một cách toàn diện, cân nhắc nhiều hơn về các khía cạnh thách thức tư duy của bản thân. Bằng cách này, bạn sẽ dần học được cách chống lại những định kiến, giúp tiếp thu những tư tưởng mới hiệu quả hơn.

Thấu hiểu bản thân

Học cách thấu hiểu bản thân cũng là yếu tố quan trọng giúp bạn rèn luyện tư duy mở hiệu quả hơn. Ở khía cạnh này, bạn cần xác định rõ năng lực, kiến thức ở lĩnh vực mình đang tiếp cận thông qua việc đặt ra những câu hỏi phù hợp. Chẳng hạn như “Mức độ hiểu biết của bạn về lĩnh vực này là bao nhiêu?”, “Nguồn thông tin này có đáng tin cậy không?”, “Bạn đã xem xét các khía cạnh khác chưa?”, “Liệu có bất kỳ định kiến nào tác động đến suy nghĩ của bạn không?”. Thông qua đó, bạn sẽ xác định rõ hơn nhu cầu mở mang hiểu biết của bản thân mình, để tiếp cận thông tin mới theo cách cởi mở nhất có thể.

Đừng vội vàng

Thông thường, bản năng của con người sẽ tìm những lý lẽ để chống đối lại điều mình không đồng ý thay vì lắng nghe và xem xét ở nhiều khía cạnh khác nhau. Những phản ứng nóng vội này chính là biểu hiện rõ ràng nhất của tính bảo thủ, khiến bạn mất đi cơ hội tiếp cận những tư tưởng mới. Do đó, trước bất kỳ vấn đề nào bản thân thấy vướng mắc, hãy dành chút thời gian suy nghĩ, tìm hiểu trước khi phản biện cũng như sẵn sàng chấp nhận những giới hạn của bản thân. Như vậy bạn mới có thể rèn luyện tư duy mở một cách hiệu quả.

Khiêm tốn về hiểu biết của bản thân

Ngay cả khi bạn đang là chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó thì bản thân bạn vẫn sẽ có những giới hạn nhất định. Đặc biệt khi một người có niềm tin rằng mình đã nắm được tất cả những gì cần biết thì sẽ ít có nhu cầu tiếp thu những tư tưởng, thông tin mới. Chính vì vậy, rèn luyện sự khiêm tốn sẽ giúp bạn có cơ hội nhận ra những khiếm khuyết của bản thân, tích cực học hỏi những kiến thức và kinh nghiệm từ thế giới xung quanh.

Thái độ linh hoạt

Trong cuộc sống của mỗi cá nhân đề sẽ có thể gặp phải khó khăn hay mọi việc không như ý. Điều bạn cần làm là linh hoạt các cách giải quyết và tiếp tục bước đi thay vì phàn nàn và xuống tinh thần. Hãy coi khó khăn, thất bại đó là một cơ hội để phát triển giúp bạn tiến bộ hơn trong mọi hoàn cảnh.

Kết luận

Rèn luyện tư duy mở là yếu tố vô cùng cần thiết, mang lại nhiều lợi ích khác nhau trong cuộc sống của mỗi người. Tất nhiên, để làm được điều này, bạn cần thời gian rèn luyện, học hỏi cũng như học cách gạt bỏ những định kiến của bản thân. 

Có thể nói, quá trình tự học hỏi, trau dồi chưa bao giờ là điều dễ dàng. Do đó,  nếu muốn phát triển bản thân một cách toàn diện và bài bản, bạn có thể truy cập Camly Academy và chọn cho mình những khóa học phù hợp. Đây là nền tảng giáo dục hoàn toàn miễn phí thuộc hệ sinh thái Camly Group, mang đến cơ hội học tập toàn diện, đưa mọi người đến gần nhau hơn. Đặc biệt, sau khi hoàn thành các khóa học, bạn còn được cấp chứng chỉ xác nhận, góp phần nâng cao lợi thế trong quá trình tìm kiếm cơ hội mới cho mình. Tham gia ngay Camly Academy để nhận các khoá học phù hợp với bạn.

Nguồn: Tư duy mở là gì?