Chăm sóc trẻ sơ sinh mới lọt lòng

Cách chăm sóc trẻ mới sinh từ A – Z

Việc chăm sóc trẻ mới sinh thực ra cũng không quá khó khăn, phức tạp như trong tưởng tượng của những ông bố, bà mẹ lần đầu “lên chức” đâu, nhất là khi mẹ “nằm lòng” những bí quyết sau đây.

Cách bế trẻ sơ sinh đúng cách

Với những bé mới lọt lòng, tư thế bế trẻ an toàn và dễ dàng nhất là cho bé nằm ngang. Mẹ cố gắng giữ cho phần đầu và cổ của bé nằm trên một đường thẳng, bụng bé ép vào bụng mẹ, mặt bé quay vào ngực mẹ. Với những bé từ 3-5 tháng tuổi, mẹ có thể thử bế bé theo hướng thẳng đứng. Tuy nhiên, mẹ đừng giữ con trong tư thế này lâu quá nhé. Nhìn chung, cách bế trẻ mới lọt lòng đúng cách trong giai đoạn này vẫn là bế bé theo hướng nghiêng.

Với những bé từ 6 tháng tuổi trở đi, hệ xương đã cứng cáp hơn nhiều nên mẹ có thể bế bé theo nhiều tư thế khác nhau. Tuy nhiên, tuyệt đối không bế ngang hông trẻ, tránh ảnh hưởng đến dáng đi của trẻ khi lớn lên, mẹ nhé!

Cách cho bé sơ sinh bú đúng cách

• Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, chỉ có thể chứa được 30 – 90ml sữa mỗi cữ bú, và cứ 2-3 tiếng bé sẽ bú một lần. Tùy từng trường hợp sẽ có bé bú nhiều hơn hoặc ít hơn. Mẹ cũng cần chú ý đến dấu hiệu bé đói. Một số bé khóc rất to, một số khác lại chỉ mút tay, chép môi, quay đầu tìm sữa mẹ.
• Trong vài ngày đầu tiên sau sinh, trẻ sơ sinh sẽ giảm khoảng 7% trọng lượng cơ thể. Đây là điều hoàn toàn bình thường do bé thải phân su (chất cặn bã tích tụ trong bụng khi bé ở trong tử cung của mẹ). Mẹ đừng vì thấy bé giảm cân mà cố ép bé bú nhiều hơn lượng sữa bé cần nhé. Nên nhớ dạ dày của bé rất nhỏ, bé không có khả năng bú nhiều như mẹ nghĩ đâu.
• Trẻ sơ sinh ngủ rất nhiều, thậm chí ngủ quên ăn. Nên mẹ cứ cách 2-3 tiếng phải đánh thức bé dậy bú, nếu không bé đói sẽ bị hạ đường huyết. Khi đánh thức bé, tuyệt đối không lay người bé, vì có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh non nớt của bé. Thay vào đó, mẹ cù chân nhẹ nhàng để bé thức giấc. Một lưu ý nữa là tuyệt đối không để bé vừa ngủ vừa bú, và không bú nằm vì sẽ khiến bé sặc rất nguy hiểm.
• Trẻ sơ sinh cần được ợ hơi sau mỗi cữ bú để không bị khó chịu trong bụng. Theo Parenting, cách đơn giản nhất cho bé ợ hơi là mẹ bế bé lên tựa vào vai mình, một tay đỡ mông chân bé, tay kia vỗ nhẹ lên lưng bé.
• Bé sơ sinh cũng hay bị nấc. Mẹ đừng quá hoảng hốt vì đây là hiện tượng bình thường do các cơ quan của bé chưa hoàn thiện như người trưởng thành. Nôn trớ cũng vậy, mẹ đừng quá lo lắng nhé. Nếu bé nôn trớ nhiều kèm khóc liên hồi không dứt thì mới phải đưa bé đến bệnh viện. 

Cách cho bé mới lọt lòng bú thông thường gồm 2 bước đơn giản sau:

• Bước 1: Sau khi vệ sinh đầu vú bằng khăn sạch và nước ấm, mẹ ôm bé vào lòng sao cho mũi bé ngang với núm vú. Lưu ý, bế trẻ để ngực bé áp vào ngực mẹ, bụng bé áp vào bụng mẹ mới là tư thế cho con bú đúng, mẹ nhé!
• Bước 2: Nhẹ nhàng đưa đầu vú chạm vào mũi bé, kích thích bé mở miệng. Ngay khi bé mở to miệng, mẹ vòng tay xuống dưới người bé đỡ phần lưng và vai để ôm sát bé vào người. Cố gắng cho bé ngậm cả quầng vú mẹ.

Bao lâu thì nên thay tã cho trẻ sơ sinh?

• Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ sẽ thay khoảng 5 chiếc bỉm (tã) ướt/ngày. Trẻ bú sữa công thức có thể thay nhiều hơn, khoảng 5-10 cái mỗi ngày.
• Trẻ bú sữa mẹ có xu hướng đại tiện nhiều hơn trẻ bú sữa công thức. Do chất dinh dưỡng trong sữa công thức tiêu hóa lâu hơn, nên trẻ bú sữa công thức đại tiện ít hơn. Trẻ bú sữa mẹ thường đại tiện 4 lần hoặc nhiều hơn, trong khi đó trẻ bú sữa công thức đại tiện khoảng 1-3 lần tùy từng bé.
• Lần đại tiện đầu tiên của bé, bé sẽ đại tiện ra phân su – phân có màu đen xanh và dính. Khoảng 3 ngày sau sinh, phân của bé có hạt lợn cợn, dân gian hay gọi là phân hoa cà hoa cải. Nếu phân của bé có chứa chất nhầy màu trắng hoặc sọc hoặc đốm màu đỏ, mẹ cần đưa bé đi khám vì đây có thể là dấu hiệu nguy hiểm.
• Trẻ bú sữa mẹ thường đi phân lỏng hơn trẻ bú sữa công thức. Điều này khiến nhiều mẹ chưa có kinh nghiệm nhầm lẫn với việc bé bị tiêu chảy. Mẹ nên nhớ không tùy tiện chẩn đoán, tự ý mua thuốc cho con uống. Luôn luôn phải thực hiện theo chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa. 

Cách thay tã cho trẻ sơ sinh đơn giản

Tuần đầu tiên mẹ con ta gặp nhau, con có thể đi tiêu từ 8-12 lần một ngày, lúc đầu là phân su có màu xanh sau đó sẽ thay đổi màu sắc tùy vào chế độ ăn của mẹ. Vì đi nhiều nên mẹ phải chuẩn bị ít nhất từ 8-12 chiếc tã một ngày. Nếu không thay tã kịp thời, làn da mỏng manh của con sẽ bị tổn thương, bộ phận nhạy cảm của con dễ bị nhiễm trùng, nhất là khi mẹ sử dụng các loại tã dán cho con kém chất lượng.

Mẹ nên chọn đúng loại tã “xịn sò” có tác dụng nâng niu làn da mỏng manh của con yêu. Tã dán lọt lòng Huggies® với thiết kế Bọc Kén Con Tằm có chất liệu mềm mại đến từng chi tiết, được trang bị lớp đệm mềm mại ở lưng bụng và hai đùi giúp nâng niu bảo vệ con trọn vẹn ngay từ những ngày đầu còn đỏ hỏn.

Tã dán lọt lòng Huggies® với thiết kế Bọc Kén Con Tằm còn có hộc khóa tràn 3 chiều độc quyền giúp ngăn chất lỏng từ mọi hướng ngăn tràn hiệu quả kể cả khi bé nằm mà vẫn đảm bảo sự thoải mái cho những cử động đầu đời của bé cưng.

Với tã dán lọt lòng Huggies®, việc thay tã cho trẻ cũng rất đơn giản. Sau khi tháo tã cũ và vệ sinh sạch sẽ phần mông và vùng kín của bé bằng khăn ướt em bé Huggies, mẹ dùng 1 bàn tay nâng chân bé lên và đặt tã sạch dưới mông bé. Lõi thấm hút chất lỏng nên chạm vào da bé và phần cạnh trên của tã nên ở vị trí giữa lưng bé. Một tay mẹ giữ tã trên người bé, tay kia mở phần tai dán và dán lên mặt trước tã. Cố định tai dán hai bên và kiểm tra để chắc chắn tã vừa vặn với cơ thể bé.

Cách tắm cho trẻ mới sinh

Bé vừa mới sinh không nhất thiết phải tắm mỗi ngày. Vì vậy, mẹ có thể vệ sinh người cho bé bằng khăn sạch và nước ấm. Khoảng 2-3 ngày, mẹ có thể tắm cho bé 1 lần. Khi tắm, chú ý vệ sinh cơ thể bé ở những phần có nhiều nếp gấp da như cổ, nách, chân, sau gáy, bẹn… Sau khi tắm xong, cần lưu ý cách chăm sóc trẻ theo các bước sau nhằm giữ ấm cho bé: lau khô người bé bằng khăn bông mềm, mặc quần áo, nhỏ mắt mũi, lau tai và xoa dầu. Khi tắm cho bé, hãy đảm bảo phần cuống rốn của bé phải được giữ càng khô càng tốt để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Mẹ có thể tham khảo thêm ý kiến bác sĩ hoăc nữ hộ sinh để biết cách chăm sóc phần rốn này cho đến khi nó rụng một cách tự nhiên trong khoảng 10 ngày.

Cách xoa bóp và massage cho trẻ mới sinh 

Massage trẻ mới lọt lòng là một sự tương tác tuyệt vời để tạo nên sợi dây tiếp xúc, gắn kết và phát triển mối quan hệ giữa cha mẹ và bé. Hoạt động này đã được chứng minh là rất có lợi cho sự phát triển của trẻ nhỏ như:

• Giúp bé thư giãn
• Giúp phát triển sự yên tâm và tin cậy của bé đối với cha mẹ
• Massage có thể cải thiện giấc ngủ của bé
• Giúp tăng cường hệ miễn dịch
• Cải thiện lưu thông máu và tình trạng da
• Massage cho bé còn có thể hỗ trợ tiêu hóa
• Massage cũng có giúp cho trẻ mới lọt lòng giảm thiểu các triệu chứng như đau bụng và trào ngược.

Hiện nay, tại nhiều bệnh viện, nhà văn hóa và trung tâm hộ sinh có mở các khóa học về massage trẻ mới lọt lòng mà mẹ có thể tìm hiểu để đăng ký tham dự.

Chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh

Rốn là một trong số những phần nhạy cảm của cơ thể trẻ sơ sinh nên cần đặc biệt chăm sóc tốt để đảm bảo các hốc rốn khô và dây rốn rụng tự nhiên mà không có bất kỳ tổn thương nào. Chăm sóc rốn của trẻ sơ sinh luôn cũng là một trách nhiệm vô cùng quan trọng đối với mẹ. Nếu không chú ý, rốn ở trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm trùng và xảy ra nhiều biến chứng khác như chảy máu, xả chất lỏng có mùi trắng,…

• Luôn giữ cho rốn của trẻ khô và sạch sẽ nhất có thể.
• Rửa tay thật kỹ trước khi chăm sóc rốn cho trẻ. Nếu rửa tay không kỹ khi tiếp xúc với rốn của bé có thể dẫn đến nhiễm trùng.
• Trước khi cuống rốn khô và rụng, chú ý giữ tã của bé che hờ phần rốn và bụng để tránh mọi va chạm tới rốn.
• Khi tắm cho bé, tuyệt đối không để cuống rốn đụng nước, phải hoàn toàn khô ráo.
• Làm sạch vùng bụng và rốn của bé ít nhất một lần/ ngày. Để làm sạch nhẹ nhàng vùng rốn của trẻ, mẹ nên sử dụng tăm bông được nhúng vào nước đun sôi để nguội và nhẹ nhàng vỗ nhẹ khu vực này. Điều này sẽ giúp rốn khô nhanh chóng và giảm bớt nguy cơ nhiễm trùng.
• Sau khi vệ sinh rốn đừng quên lau khô khu vực rốn và xung quanh. Mẹ tuyệt đối đừng nên dụng bông gòn để lau vì những sợi từ bông gòn thường dính vào rốn và có thể gặp khó khăn để lấy ra, gây các biến chứng khác cho rốn.
• Không sử dụng nước thơm, dầu gội để tắm hoặc rắc bột lên trên hoặc xung quanh rốn của bé. 

Khoảng 1-3 tuần sau khi sinh, dây rốn của trẻ sẽ khô và rụng tự nhiên. Tuy nhiên, nếu có tái chảy máu hoặc nhiễm trùng, hay có bất cứ bất thường nào mẹ hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa nhé. Đối với trường hợp, rốn bị rơi rụng, một số sẽ có hiện tượng chảy máu. Điều này khiến cha mẹ trẻ không khỏi lo lắng nhưng đôi khi đây là hiện tượng bình thường. Nó có thể mất 5-10 ngày để chữa trị và chăm sóc cho khu vực này sau khi rốn đã rụng.

Cách cho trẻ sơ sinh ngủ

Giấc ngủ đối với trẻ sơ sinh là rất quan trọng. Thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.

Thông thường, trẻ dưới 12 tháng tuổi sẽ ngủ từ 12-16 tiếng mỗi ngày, nhưng nếu không bế con trong lòng và đung đưa, con lại dễ giật mình thức giấc. Vậy mẹ nên làm cách nào để dỗ bé ngủ ngon không còn là vấn đề nan giải?

Bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh còn chia sẻ thêm rằng:

Trẻ mới chào đời chỉ gói gọn trong một số hoạt động: bú, ngủ, tắm rửa, vệ sinh, lâu lâu cất tiếng khóc báo hiệu sự hiện diện quan trọng của mình cho ba mẹ biết. Mẹ cũng sẽ xoay tròn quanh các hoạt động của trẻ như cho bú, ru ngủ, tắm rửa, thay bỉm tã, massage và trò chuyện với bé. Trẻ sau sinh khỏe mạnh cần nhiều thời gian ngủ để giúp cơ thể phát triển nhanh, hầu như trẻ không cần dùng bất cứ thuốc men hỗ trợ nào ngoài vitamin D. Bố mẹ đừng quên bổ sung vitamin D dạng uống 400ui/ giọt mỗi ngày cho trẻ.

Nguồn: Huggies