Sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi

Em bé của bạn đang trở thành một “công dân” nhỏ tuổi ở tháng thứ 4 và sẽ làm bạn ngạc nhiên bằng những tính cách rất riêng của mình. Bạn sẽ nhận ra bé có nét gì giông giống với tính cách của ai đó mà bạn rất quen, có thể là của chính bạn hay là bố của bé, giống như là một bản sao bé nhỏ vậy. Nhưng cũng có khi bé lại có tính tình khác hẳn, không giống ai trong gia đình, đôi lúc khiến bạn không thể hiểu nổi. Bạn đã có vài tháng để làm quen với em bé, và cũng đã biết cách chăm sóc cho bé thoải mái, vui vẻ rồi. Đây cũng là điều quan trọng nhất trong quãng thời gian làm mẹ, có thể đoán trước bé cần gì, và đáp ứng cho bé. Việc này đôi lúc dễ dàng, nhưng cũng có lúc bé thật khó chịu và bạn chẳng thể hiểu nổi bé muốn gì mà đáp ứng. Điều này vẫn thường xảy ra và bạn đừng để bị mất tự tin về khả năng làm mẹ tuyệt vời của mình nhé. Điều gì đặc biệt trong sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi? Bé 4 tháng tuổi biết làm gì hay mẹ cần chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi như thế nào? Mẹ tìm hiểu ngay nhé!

Giấc ngủ và bữa ăn của trẻ 4 tháng tuổi

Vào thời điểm bé 4 tháng tuổi, có thể em bé của bạn ngủ các giấc ngắn hơn vào ban ngày và dài hơn, liên tục vào ban đêm. Tuy nhiên bé vẫn cần phải ngủ nhiều vào ban ngày, bạn không nên bị bé “dụ dỗ” để được thức nhiều hơn. Cả giấc ngủ ngày và ngủ đêm đều có ảnh hưởng lẫn nhau nên bạn đừng quan niệm sai lầm là nếu không cho bé ngủ nhiều vào ban ngày thì ban đêm bé sẽ ngủ ngoan hơn. Mà ngược lại, bạn nên sắp xếp để bé ngủ hài hòa cả ngày lẫn đêm, cũng đừng đánh thức bé để cho bú hoặc vỗ về, nựng nịu.

Một em bé 4 tháng tuổi thực sự đã biết biểu lộ ý muốn của mình. Bé đã bắt đầu biết chống đối khi bị bắt đi ngủ. Hãy cố gắng giữ cho bạn luôn dịu dàng, bình tĩnh khi chăm sóc bé, và “rủ rê” chồng cùng chăm sóc con càng nhiều càng tốt. Bạn hãy tìm thêm thông tin về giấc ngủ của trẻ trên trang web này, và chọn cho gia đình mình những phương pháp hữu ích nhất.

Em bé của bạn sẽ ti sữa ngoan hơn rất nhiều trong thời điểm trẻ 4 tháng tuổi. Những khó khăn ban đầu khi cho bé bú sữa sẽ dần mất đi, bởi em bé của bạn đã khá thành thạo bú ti rồi. Sữa mẹ hay sữa công thức vẫn là nguồn dinh dưỡng chính cung cấp đủ dưỡng chất cho bé ở thời điểm này. Các chuyên gia vẫn khuyên không nên cho bé ăn dặm trước 6 tháng tuổi, để giảm thiểu nguy cơ bé bị dị ứng và đường ruột cũng chưa phát triển đủ khỏe mạnh để tiêu hóa các thức ăn cứng.

Bé 4 tháng tuổi uống bao nhiêu sữa là đủ?

Tuỳ theo cân nặng của trẻ 4 tháng tuổi mà mẹ quyết định lượng sữa phù hợp vì mỗi bé có mức độ tiêu hoá thức ăn khác nhau. Số cữ ăn trung bình đối với bé 4 tháng tuổi là 6 lần/ngày, mỗi lần cách nhau 3 tiếng và lượng sữa dao động trong khoảng 120ml – 180ml. Các chuyên gia khuyến khích tổng lượng sữa một bé 4 tháng tuổi uống trong ngày nên nằm trong khoảng 900ml -1200ml và không nên vượt quá 150ml/một lần bú.

Bé 4 tháng tuổi biết làm gì?

Bé 4 tháng tuổi đã biết nhận ra bạn và những người thân khác. Bé gần như có thể giao tiếp với mọi người giống như những anh chị lớn của bé vậy. Năm đầu tiên bé dành để nhận biết ai có thể tin tưởng được, và sẽ chăm sóc, nuôi dưỡng mình. Ở độ tuổi này bé giống như một miếng bọt biển, hấp thu trọn vẹn những gì bố mẹ trao cho. Khi bé khóc, nếu bạn ẵm bé lên và dỗ dành nhẹ nhàng, nựng nịu cho bé biết bạn đang chia sẻ sự khó chịu với bé, có nghĩa là bạn đã trao cho bé sự chăm sóc tuyệt vời rồi.

Giữ bé tránh xa ti vi hay bất kỳ màn hình máy móc trong thời điểm trẻ 4 tháng tuổi. Đừng suy nghĩ sai lầm rằng bạn cho bé tiếp xúc với các chương trình sống động, cuốn hút để bé sớm học hỏi được nhiều điều. Các chuyên gia vẫn khuyên rằng trẻ em dưới 2 tuổi không nên tiếp xúc với màn hình TV hay máy vi tính. Với em bé 4 tháng tuổi hay lớn hơn vài tháng, chỉ cần khuôn mặt và giọng nói sinh động của bạn là đủ cho bé tập trung và khuyến khích não bộ phát triển.

Những cột mốc phát triển

Sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi thể hiện rõ ở việc em bé của bạn có thể đã biết nâng đầu lên vào khoảng cuối tháng thứ 3, nhưng trẻ 4 tháng tuổi vẫn chưa thể giữ lưng thẳng được. Bạn đừng ép bé tập ngồi bởi vì bé vẫn còn non yếu lắm. Khi bế bé, bạn sẽ thấy bé sắp giữ được cổ và lưng thẳng lên rồi. Hãy chú ý đỡ đầu và cổ cho bé khi bạn bế bé trên tay, nhất là khi bé đang buồn ngủ hay quấy khóc. Đầu của bé khá to so với trọng lượng cơ thể, thế nên giữ cho đầu bé vững trong một lúc cũng không phải là dễ dàng.

Thời điểm này nhiều bé cũng bắt đầu biết lật. Thường thì bé sẽ lật từ tư thế nằm ngửa sang sấp trước và sau vài tuần thì sẽ lật ngược lại. Nếu được tập luyện hàng ngày, bé sẽ nhanh cứng cáp hơn. Vì thế bạn nên cho bé chơi đùa dưới sàn nhà. Bé sẽ không ở yên một chỗ trong nệm suốt đâu, mà thích khám phá mọi ngóc ngách xung quanh trong tầm di chuyển của một em bé 4 tháng tuổi.

Các em bé rất giỏi biểu đạt cảm xúc của mình, nhưng vì chưa biết nói nên bé chỉ có thể khóc mà thôi. Đi cùng sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi, giọng bé cũng đã thay đổi, nên bạn sẽ nghe thấy những tiếng hét, khóc to đến chói tai, có lúc lại là tiếng bé cười ríu rít, hay thỏ thẻ, bi bô những âm điệu đáng yêu của trẻ nhỏ. Đây thực sự là khoảng thời gian tuyệt diệu dành cho bạn, giống như là bạn đang được đền đáp những khó khăn, vất vả khi chăm bé vậy.

Tăng trưởng

Em bé 4 tháng tuổi có thể tăng gấp đôi trọng lượng cơ thể trong 4-6 tháng, nhưng hãy ghi nhớ rằng trọng lượng chỉ là một trong các chỉ tiêu tăng trưởng của bé. Tuy nhiên nếu bé tăng cân ít, chẳng hạn khi bạn thấy đùi, bụng, bắp tay hay khuôn mặt bé có vẻ dài và gầy guộc thì bạn phải đưa bé đi khám ngay. Trong năm đầu đời, bé sẽ phát triển rất nhanh, không chỉ cho cơ thể mà còn cho cả bộ não của bé nữa.

Giữ cho bé luôn khỏe mạnh

Thời điểm này bé nhà bạn sẽ phải tiêm chủng ngừa cho giai đoạn tháng thứ 4. Nếu bé từng có những phản ứng xấu, hay bạn từng lo lắng về những mũi chủng ngừa trước, hãy đề cập với nhân viên y tế. Có thể bạn chẳng thoải mái gì khi đưa em bé đi tiêm chủng ngừa, nhưng đây là điều cần thiết cho sức khỏe lâu dài của bé. Nên hãy chấp nhận một chút phiền phức để bé được an toàn về sau. Nếu bạn không muốn đưa bé đi một mình, hãy rủ chồng, người nhà hay một người bạn thân cùng đi với mẹ con bạn.

Giữ cho bé được an toàn

Hãy canh chừng chân bé vì bé 4 tháng tuổi đá và vung chân. Dọn dẹp hết bàn ghế trước khi bạn đặt bé xuống sàn nhà và cho bé một khoảng trống để bé thoải mái vận động. Bạn phải lau sàn nhà thường xuyên cho bóng sạch bởi vì bé rất ưa thích nhặt nhạnh những mẩu bánh rơi và bụi bẩn. Tuy nhiên bạn cũng không cần nghiêm trọng hóa vấn đề vệ sinh trong nhà. Khoa học đã chứng minh rằng chúng ta vẫn cần một lượng bụi bẩn và vi trùng cần thiết cho hệ thống miễn dịch hoạt động cũng như làm giảm nguy cơ bị dị ứng cho bé khi còn nhỏ.

Không cho trẻ 4 tháng tuổi lại gần con vật nuôi nào, mặc dù có thể con vật đó rất hiền và đã được thuần hóa kĩ càng. Bạn hãy tập thói quen đóng cửa phòng ngủ của bé mỗi khi ra vào, tránh xảy ra trường hợp thú nuôi lẻn vào và nằm ngủ chung với bé. Hãy tắm rửa, tẩy chấy rận cho thú nuôi thường xuyên, và luôn rửa tay sạch sau mỗi lần chơi với chúng. Bạn có thể yêu quý thú nuôi như một thành viên trong gia đình nhưng hãy cẩn thận, chúng vẫn có thể lây bệnh cho các thành viên trong nhà.

Ngoài ra, theo BS. Nguyễn Phước Mỹ Linh:

Trẻ 4 tháng tuổi đã biết lật và rất thích lật. Do đó mẹ đặc biệt chú ý an toàn cho trẻ, nơi trẻ nằm tốt nhất là nệm dưới sàn hoặc nếu nằm giường phải có thanh chắn 4 phía đề phòng té ngã, nhất là thời điểm trẻ vừa mới ngủ dậy, lật xuống giường hoặc võng rất dễ chấn thương đầu nhé!

Cùng chơi đùa với bé

Bạn hãy sắm những món đồ chơi gây tiếng động ồn ào như trống lắc, chập cheng để chơi đùa với em bé. Em bé 4 tháng tuổi của bạn đang trong giai đoạn học biết những kỹ năng đầu tiên và sẽ vô cùng thích thú khi thấy món đồ chơi tạo ra những tiếng động thú vị lạ lùng. Một tờ giấy bị bóp kêu lạo xạo, nhất là giấy bóng kiếng, chính là thú tiêu khiển đặc biệt cho em bé độ tuổi này, nhưng hãy chắc chắn rằng bạn là người cầm tờ giấy, chứ không phải bé.

Bạn sẽ thấy rằng em bé nhà bạn tìm mọi cách để đút các món đồ chơi vào miệng, đôi khi cả gót chân hay mũi của bạn! Thời điểm này bé bắt đầu thích túm lấy mặt bố mẹ, hay bị thu hút bởi những món đồ có núm gồ lên. Có thể đã từ lâu rồi bạn không còn quan tâm đến việc có ai đó say mê mình, nhưng bây giờ, bạn sẽ cảm thấy thích thú khi chính em bé lại là fan hâm mộ của bạn.

Giữ em bé của bạn an toàn trong cũi, nôi, xe đẩy hay đai vào thời điểm này. Bé cần phải vận động nhiều để phát triển, tuy nhiên thời gian bé chơi đùa dưới sàn nhà dù không nên giới hạn nhưng vẫn cần phải được giám sát chặt chẽ.

Các trò chơi vận động phù hợp với trẻ 4 tháng tuổi

Để hỗ trợ cho sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi về mặt thể chất, mẹ có thể cho bé vận động với 4 bài tập sau đây:

• Đặt đồ chơi có tiếng ở cạnh và cho bé nằm nghiêng, hỗ trợ bé tự lật người sang hai bên.
• Cho bé nằm ngửa, mẹ nhẹ nhàng dùng tay kéo bé ngồi dậy như thế gập bụng để xương sống của bé sớm cứng cáp.
• Cho bé nằm sấp, khuyến khích bé cầm nắm, trườn và với lấy các món đồ chơi có tiếng động, màu sắc kích thích trước mặt.
• Cho bé ngồi vào lòng, lưng tựa vào người mẹ. Đặt bé cách mẹ một chút, một tay mẹ giữ bé, một tay cầm đồ chơi để trước mặt trẻ. Lúc trẻ rướn người với lấy thì để trẻ chạm vào một chút rồi mẹ di chuyển đồ chơi sang hai bên để bé tập cử động cổ và quan sát.

Một số lưu ý khi cho trẻ 4 tháng tuổi chơi các trò chơi vận động.

Hãy chắc chắn rằng khi chơi các trò chơi vận động, con bạn luôn được đảm bảo khô thoáng, sạch sẽ. Để làm được điều này, mẹ nên chọn cho con loại Tã quần Huggies với thiết kế Bong Bóng 3D thấm hút nhanh, không thấm ngược, con bạn sẽ luôn có cảm giác khô thoáng, sạch sẽ.
Khi con chơi các trò chơi vận động, cơ thể con sẽ bài tiết ra nhiều mồ hôi, đặc biệt là ở khu vực lưng, mông, hai bên đùi. Nếu mẹ không xử lý kịp, làn do con sẽ bị tổn thương, thậm chí viêm da, nổi rôm sẩy. Tã quần đầu tiên với tinh chất Tràm Trà tự nhiên giúp làm dịu da, ngừa hăm tã sẽ giúp bé thoải mái vui chơi vận động, mẹ sẽ yên tâm hơn và không còn lo lắng về sức khỏe làn da của con.

Với người mẹ

Bạn có thể cảm thấy khỏe khoắn vào buổi sáng, nhất là khi được ngủ nhiều hơn vào đêm trước. Nhưng đến buổi trưa thì dường như năng lượng của bạn lại dần mất đi. Hãy chú ý các bữa ăn, không bỏ lỡ bữa trưa và bữa sáng. Có những bà mẹ bận rộn liên tục với đứa con 4 tháng tuổi, và mãi đến trưa mới nhận ra mình chưa kịp ăn gì từ sáng. Cơ thể của bạn vẫn luôn cần được chăm sóc tử tế cho dù bạn ở trong tình trạng thế nào, bận rộn hay nhàn nhã. Nếu bạn bỏ bê bản thân và không ăn uống đầy đủ, làm sao bạn có thể chăm sóc em bé tốt nhất được?

Nếu đã vài tháng bạn không chú ý gì đến bản thân thì nên bắt đầu “tút” lại từ bây giờ. Nhiều bà mẹ trước khi sinh em bé đã rất chăm chỉ đến thẩm mỹ viện chăm sóc sắc đẹp, hay đi làm đầu, nhưng giờ đây những việc này đã trở nên xa xỉ khi mà quỹ thời gian đã bị lấp kín bởi lịch chăm sóc em bé. Bởi vậy khi chồng bạn có thời gian rảnh để chăm bé, bạn hãy dành thời gian cho bản thân. Bạn có thể hẹn nhân viên làm đầu đến tận nhà, hoặc đi cùng một cô bạn gái cũng đang có em bé đến tiệm làm tóc. Hai bạn có thể thay phiên nhau giữ các em bé để người kia làm đẹp.

Nếu đang cố gắng để dành tiền thì bạn có thể tự luyện tập những bài thể dục lấy lại vóc dáng sau sinh tại nhà.

Cảm xúc của bạn

Thời điểm này bạn có thể sẽ nhận thấy mình đa cảm hơn. Nhiều người mẹ trải qua cảm giác “sốc làm mẹ” khi có con, họ phải tự điều chỉnh bản thân khá nhiều để trở thành một người mẹ. Số khác lại đón nhận vai trò mới này thoải mái và làm mẹ một cách nhẹ nhàng. Bạn hãy ở bên cạnh gia đình và bạn bè để luôn được hỗ trợ và động viên. Và hãy tránh xa những người luôn có xu hướng chỉ trích, hoặc làm cho bạn phải tin rằng bạn không phải là một người mẹ hoàn hảo. Những người đó chỉ chăm chăm vào việc đánh giá thấp giá trị bản thân của người khác, thay vì cố gắng công tâm và đánh giá người khác một cách đúng đắn.

Nhu cầu ngủ của bạn

Nếu em bé của bạn đi ngủ sớm thì bạn cũng nên tự thưởng cho mình một giấc ngủ ngay sau đó. Nhưng nếu bạn không ngủ được ngay thì cũng nên tạo thói quen tắm nước ấm, uống một ly sữa, đọc sách, nghe đài hay đơn giản chỉ nghỉ ngơi thoải mái. Đối với một số bà mẹ, chỉ cần nghe một đĩa nhạc hay để thư giãn cũng giúp giải tỏa những căng thẳng suốt một ngày dài. Nếu bé lớn nhà bạn không chịu đi ngủ, hãy lập cho bé một thời khóa biểu sinh hoạt hằng ngày. Thời khóa biểu rất cần thiết đối với những đứa bé, và chúng sẽ lớn lên trong ngôi nhà mà các quy tắc luôn rõ ràng và bố mẹ cùng thống nhất quan điểm nuôi dạy con cái.

Bạn hãy giữ phòng ngủ không trở thành nơi chứa đồ đạc bừa bộn của cả nhà. Hãy tạo một không khí yên bình, ngăn nắp cho ngôi nhà bạn, chứ không phải là cảm giác lộn xộn, không theo trật tự nào. Chỉ khi nào bạn thấy thoải mái và yên bình thì mới làm được mà thôi.

Các mối quan hệ

Nếu bạn cảm thấy mình đã biến mất khỏi các mối quan hệ xã hội trong suốt những tháng qua, thì giờ đây là thời điểm bạn xuất hiện trở lại. Hãy xem một bộ phim, đi dạo, gặp gỡ bạn bè hay nói chung là liên lạc với những người khác. Khi em bé của bạn 4 tháng tuổi, bạn chỉ đủ thời gian cho một hoạt động trong 1 ngày thôi, và nên thu xếp vào buổi sáng. Trẻ em lớn hơn vẫn cần giấc ngủ ngày, cho đến khi chúng được 3 tuổi. Vậy nên bạn nên cho bé đi ngủ khi bé đã mệt.

Cố gắng chia sẻ bớt công việc nhà cho chồng và đừng nên nghĩ rằng công việc hiện tại của bạn là chăm sóc lũ trẻ và nhà cửa. Nhiều ông chồng có xu hướng nghĩ rằng khi họ về đến nhà sau 1 ngày làm việc ở công ty, là họ đã được nghỉ ngơi, hay “xong nhiệm vụ”. Người vợ ở nhà không thể có “đặc quyền” đó, và có thể gây nên tình trạng căng thẳng vì sự không công bằng. Hãy nói chuyện thẳng thắn với chồng về cảm xúc của bạn, và cùng thảo luận vài cách giải quyết hiệu quả cho tình trạng này.

Nguồn: Huggies – Sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi