Tìm hiểu chung
Bệnh thoát vị não là gì?
Thoát vị não xảy ra khi mô não, máu và dịch não tủy (CSF) dịch chuyển khỏi vị trí bình thường của chúng bên trong hộp sọ. Tình trạng này thường do sưng bởi chấn thương đầu, đột quỵ, chảy máu hoặc khối u não. Thoát vị não là một tình trạng nguy hiểm và cần cấp cứu ngay lập tức. Bệnh thường gây tử vong nếu không được điều trị ngay.
Các loại thoát vị não
Dựa vào vị trí các mô não dịch chuyển, các chuyên gia chia thoát vị não thành 3 loại chính như sau:
- Thoát vị não dưới liềm. Các mô não di chuyển bên dưới liềm não ở giữa não. Cuối cùng, các mô não sẽ bị đẩy sang một bên. Đây là loại thoát vị não phổ biến nhất.
- Thoát vị xuyên lều tiểu não. Loại thoát vị não này có thể được chia thành hai loại:
- Thoát vị xuyên lều tiểu não giảm dần. Thùy thái dương trong sẽ dịch chuyển xuống vào hố sọ sau. Đây là loại thoát vị não phổ biến thứ hai, sau thoát vị não dưới liềm.
- Thoát vị xuyên lều tiểu não tăng dần. Tiểu não và thân não sẽ di chuyển lên trên thông qua lều tiểu não.
- Thoát vị hạnh nhân tiểu não. Các hạnh nhân tiểu não di chuyển xuống dưới thông qua lỗ chẩm lớn – một lỗ ở đáy hộp sọ nơi tủy sống kết nối với não.
Thoát vị não cũng có thể xảy ra thông qua một lỗ được tạo ra trước đó trong quá trình phẫu thuật.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng thoát vị não là gì?
Thoát vị não là một trường hợp nghiêm trọng, cần được điều trị khẩn cấp. Các dấu hiệu và triệu chứng thoát vị não có thể bao gồm:
- Giãn đồng tử
- Đau đầu
- Buồn ngủ
- Khó tập trung
- Huyết áp cao
- Mất phản xạ
- Co giật
- Tư thế bất thường và cử động cơ thể cứng nhắc
- Tim ngừng đập
- Mất ý thức
- Hôn mê
Nguyên nhân thoát vị não
Nguyên nhân thoát vị não là gì?
Thoát vị não thường là kết quả của tình trạng sưng trong não. Sưng gây áp lực lên các mô não (tăng áp lực nội sọ), khiến mô não rời khỏi vị trí ban não.
Các nguyên nhân phổ biến nhất gây thoát vị não bao gồm:
- Chấn thương đầu dẫn đến tụ máu dưới màng cứng hoặc sưng (phù não)
- Đột quỵ
- Xuất huyết não (chảy máu trong não)
- U não
Các lý do khác làm tăng áp lực trong hộp sọ bao gồm:
- Áp xe do nhiễm vi khuẩn hoặc nấm
- Tích tụ dịch trong não (não úng thủy)
- Phẫu thuật não
- Một khiếm khuyết trong cấu trúc não (dị tật Chiari)
Những người có khối u não hoặc các vấn đề về mạch máu, chẳng hạn như phình động mạch, có nguy cơ mắc bệnh thoát vị não cao hơn. Ngoài ra, bất kỳ hoạt động nào khiến bạn có nguy cơ bị chấn thương đầu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoát vị não.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán thoát vị não?
Các kiểm tra não và hệ thần kinh sẽ cho thấy những thay đổi nghiêm trọng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của thoát vị và phần não đang bị chèn ép, bạn sẽ có vấn đề với một hoặc nhiều phản xạ và chức năng thần kinh liên quan đến não.
Bác sĩ cũng yêu cầu một số xét nghiệm khác để chẩn đoán thoát vị não như:
- X-quang sọ và cổ
- CT đầu
- Quét MRI đầu
Ngoài ra, bạn cũng cần làm xét nghiệm máu nếu bác sĩ nghi ngờ áp xe hoặc rối loạn chảy máu.
Những phương pháp nào giúp điều trị thoát vị não?
Việc điều trị nhằm mục đích giảm sưng và áp lực bên trong não. Điều này sẽ cứu sống được người bệnh.
Để giảm sưng và áp lực, bác sĩ có thể:
- Phẫu thuật để loại bỏ khối u, khối máu tụ (cục máu đông) hoặc áp xe
- Phẫu thuật đặt ống dẫn lưu gọi là mở thông não thất qua một lỗ trên hộp sọ để dẫn lưu dịch
- Liệu pháp thẩm thấu hoặc thuốc lợi tiểu để loại bỏ dịch ra khỏi mô não, chẳng hạn như mannitol hoặc dung dịch muối ưu trương
- Dùng corticosteroid để giảm sưng
- Phẫu thuật cắt bỏ một phần của hộp sọ để tạo thêm khoảng trống
Trong quá trình thực hiện các phương pháp trên, người bệnh sẽ được:
- Thở oxy
- Thuốc an thần
- Thuốc để kiểm soát cơn động kinh
- Kháng sinh để điều trị áp xe hoặc ngăn ngừa nhiễm trùng
Thoát vị não có nguy hiểm không?
Nếu không được điều trị ngay, các mô não dịch chuyển có thể làm suy yếu các cấu trúc quan trọng trong cơ thể.
Thoát vị não có thể gây ra các biến chứng như:
- Chết não
- Ngừng thở hoặc ngừng tim
- Tổn thương não vĩnh viễn
- Hôn mê
- Tử vong
Tiên lượng
Tiên lượng cho người bị thoát vị não như thế nào?
Khả năng phục hồi của người bệnh phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của chấn thương gây ra thoát vị và nơi thoát vị trong não. Thoát vị não có thể cắt đứt nguồn máu đến não. Vì lý do này, bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ngay cả khi điều trị, thoát vị não có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng và vĩnh viễn trong não, thậm chí là tử vong.
Thoát vị não là một tình trạng khẩn cấp. Do đó, bạn nên gọi 115 hoặc đến phòng cấp cứu ngay lập tức nếu một người bị chấn thương đầu, trở nên kém tỉnh táo hoặc mất phương hướng, lên cơn co giật hoặc bất tỉnh.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị y khoa.
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Phòng ngừa chấn thương đầu ở trẻ em như thế nào?
- Bí quyết giúp phục hồi sức khỏe sau chấn thương sọ não để lại di chứng
- Triệu chứng chấn thương sọ não ở trẻ và các lưu ý sau quá trình phục hồi