Tất tần tật các kiến thức về bãi đỗ xe

Hầu hết các trụ sở cơ quan, khu tập trung đông dân cư đều có bãi đỗ xe (parking lot), việc cải tiến để phục vụ nhu cầu trông giữ xe giúp an toàn cho người dân, khi rời tài sản của mình để thực hiện giải quyết các công việc khác là vấn đề nan giải. Có nhiều nơi cũng không chú trọng vấn đề này, nhưng cũng gây không ít phiền toái và bất cập khi xảy ra trộm cắp, cản trở giao thông hay gây tai nạn. Vậy tiêu chuẩn về bài đỗ xe được nhà nước và pháp luật quy định như thế nào? Ta cùng tìm hiểu từng phần trong bài viết sau đây.

Bãi đỗ xe là gì?

Bãi đỗ xe (bãi đậu xe hay bãi giữ xe) là công tình thuộc kết cấu giao thông đường bộ, có không gian rộng lớn và trống trải, được quy hoạch, xây dựng nhằm mục đích trông giữ phương tiện giao thông đường bộ. Trong đó được xây dựng nhằm mục đích lưu giữ các phương tiện như xe máy, ô tô, xe khách,… Được ứng dụng trong các địa điểm như nhà máy, siêu thị, tòa nhà, trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện,…

Vai trò của bãi đỗ xe

Xã hội càng phát triển thì nhu cầu đi lại càng tăng, việc xây dựng bãi đỗ xe để phù hợp với nhu cầu của con người càng trở nên thiết yếu. Theo thống kê, xe máy chính là phương tiện di chuyển chính của mọi người và tại Việt Nam chính là điển hình, tỷ lệ xe máy chiếm tỷ lệ 85% phương tiện đang lưu hành và cứ trung bình 2 người thì có 1 chiếc xe, số lượng xe vẫn đang không có dấu hiệu ngừng lại.

Không có bãi đỗ xe sẽ gây ra một số hệ lụy cho những điểm dân cư đông như mất mỹ quan, cản trở giao thông hoặc mất an toàn cho phương tiện. Điều cần thiết đặt ra là bố trí các bãi đỗ xe kịp thời và phù hợp sớm hơn lượng phương tiện tăng cao. Bãi dỗ xe phải bắt đầu từ hệ thống thông thường ổn định rồi phát triển theo hướng thông minh để giải quyết các vấn đề kể trên.

Hơn nữa, với những điểm đỗ xe công cộng để tránh thất lạc xe người ta còn phải dùng hệ thống đối chiếu và “đánh dấu” phương tiện với chủ xe; kiểm soát, quản lý xe ra vào và tính phí bến bãi đồng thời tránh gian lận; bãi đỗ xe còn giúp tiết kiệm thời gian xử lý địa điểm dừng đỗ giúp chủ xe an tâm hơn và tạp trung vào công việc khác.

Các loại bãi đỗ xe hiện đại

Bãi đỗ xe ngầm

Cách đây 5 đến 10 năm, các công trình tòa nhà cao tầng, khu chung cư hay khu giải trí vẫn chưa chú trọng lăm đến việc có bãi đỗ xe, bởi lẽ số lượng xe hơi còn hạn chế. Thế nhưng với xu thế gia tăng dân số đi cùng với việc mở cửa ngành xe hơi, giá trị bất động sản cũng không ngừng tăng khiến cho giải pháp cấp bách là giải phóng mặt bằng.

Hiện nay, các tòa nhà cũng đã xây dựng tầng hầm và trở nên phổ biến hơn, thế nhưng cũng không thể đáp ứng được ở tất cả mọi nơi, bởi có nhiều công trình vẫn chưa thay đổi được theo hoạt động chung khiến các tầng hầm cũng trở nên quá tải. Các chuyên gia cho rằng giải pháp này gây ra sự thay đổi về kiến trúc cũng như địa chất, có thể là mối nguy hiểm và không thể hoạch định trong thời gian dài hạn.

Tuy vậy phương án để xây dựng bãi đỗ xe ngầm cũng rất khả thi và phù hợp trong tương lai gần, bớt đi những gánh nặng cho công cuộc gìn giữ “tài sản di động”. Chuyên gia người Hà Lan Theo Salet rất ủng hộ cho việc đỗ xe dưới lòng đất, cơ bản là giữ được độ an toàn và tin cậy đối với việc trông giữ phương tiện, tránh các vụ trộm cắp. Với những gì đang diễn ra, có thể thấy được tầm quan trọng cho việc xây dựng bãi đỗ xe ngầm như sau: Dễ dàng kiểm soát xe ra vào; Mặt bằng chung được giải phóng do không ảnh hưởng; Không ảnh hưởng tầm nhìn và ảnh sáng; Ngăn chặn các vụ trộm xe và các tội phạm liên quan.

Bãi đỗ xe cao tầng

Với rất nhiều tên gọi khác nhau (Speedy Tower, Elevator parking System, Sky parking System, Tower Parking,…) bãi đỗ xe cao tầng giúp cải thiện cho khu tập trung, tòa nhà, trung tâm thương mại chưa có hệ thống hầm để xe. Với kiến trúc khoảng 20 đến 35 tầng, hoàn toàn có thể tận dụng được khoảng không cao và có thể điều khiển tự động, không phải điều khiển xe hơi ra vào bãi đỗ.

Với hình thức này hiện tại được đánh giá là mô hình đỗ xe hiện đại nhất, có sức chứa khoảng từ 20 đến 30 lần hơi so với bãi đỗ thông thường, tương đương để được 70 xe trên diện tích để 2 xe. Cách thức hoạt động bằng việc bố trí thang máy chuyên dụng với sàn nâng thẳng đứng, có khớp xoay đưa vào điểm đặt vị trí xe trên cao, tương tự với việc đưa xe xuống. Ở nước ta, năm 2019 Thành phố Đà Nẵng cũng đã đầu tư 28 tỷ đồng triển khai xây dựng bãi đỗ xe cao tầng đầu tiên trong nước với 50 vị trí đỗ xe.

Cơ chế này được đánh giá là khá nhanh và dễ dàng xây dựng, sức chứa lớn trong diện tích nhỏ vẫn có thể triển khai được. Đổi lại còn có những nhược điểm là phải xây dựng đi liền với các xông trình cao tầng hoặc phải có móng khung vững chắc. Đặt ra phương án tiếp theo mà trên thế giới đã ứng dụng là hệ thống bãi đỗ xe tự động dạng tháp tròn.

Hệ thống xây dựng bãi đỗ xe dạng tháp tròn vào hạng thông minh bậc nhất này tại công viên xe hơi Autostadt của Volkswagen. Với đỉnh cao Công Nghệ công trình có hình trụ cao 20 tầng với sức chứa 800 xe, cách thức hoạt động cũng tương tự hệ thống kiểu tháp kể trên. Tốc độ lấy xe nhanh hơn, sức chứa lớn hơn và mang tính chuyên nghiệp, bắt mắt hơn. Tuy nhiên chỉ có các nước phát triển tại thành phố lớn mới có đủ điều kiện xây dựng công trinh này, bởi chi phí lắp đặt và diện tích cũng cần tương đối lớn.

Kích thước bãi đỗ xe tiêu chuẩn

Kích thước bãi đỗ xe ô tô

Chiều dài chỗ đỗ xe ô tô từ 4,75 đến 5,5m

Chiều rộng chỗ đỗ xe ô tô được tính như sau:

• Chiều rộng chỗ đỗ xe ô tô tiêu chuẩn từ 2,4 đến 2,75m
• Chiều rộng chỗ đỗ xe ô tô thời gian ngắn từ 2,3 đến 2,6m
• Chiều rộng chỗ đỗ xe ô tô thời gian dài từ 2,5 đến 2,75m
• Chiều rộng chỗ đỗ xe ô tô dành cho người khuyết tật từ 3 đến 3,5m

Chiều rộng lối đi ô tô:

• Chiều rộng lối đi ô tô tại làn đường có 1 chiều xe chạy từ 6 đến 9,15m
• Chiều rộng lối đi ô tô tại làn đường có 2 chiều xe chạy từ 6,95 đến 10,7m

Chiều rộng tiêu chuẩn bãi đậu xe từ 15,5 đến 20,1m

Tiêu chuẩn kích thước bãi đỗ xe ô tô chéo góc 45 độ:

Tiêu chuẩn kích thước bãi đỗ xe ô tô song song:

Tiêu chuẩn kích thước bãi đỗ xe ô tô tự động cao tầng:

Bãi đỗ xe ô tô tự động cao tầng cho 2 hoặc 4 xe có thể di chuyển từng xe:

• Chiều dài lọt lòng tối thiểu của 1 chỗ để ô tô là 5,4m
• Chiều cao từ sàn hần đến sàn liền kề là 4,5m

Bãi đỗ xe ô tự động cao tầng cho 2 đến 4 xe thiết kế ngầm dưới mặt đất:

• Đối với giàn nâng xe dạng này thì chiều dài chỗ đỗ xe là 5,1m
• Chiều cao từ sàn hầm đến tầng xe thú 2 là cao 5,2m
• Chiều cao của tầng để xe là 1,8m

Bãi đỗ xe ô tô tự động cao tầng 3 hoặc 6 xe thiết kế ngầm dưới mặt đất:

• Chiều dài của 1 gian để xe vẫn là 5,1m
• Chiều cao từ sàn hầm đến nóc của sàn tầng 3 là 9m

Kích thước bãi đỗ xe máy

Mỗi hãng sản xuất xe máy đều có thông số kích thước riêng, vậy nên dựa vào kích thước tối đa của các dòng xe phổ biến để thực hiện quy chuẩn như Honda, Yamaha, Suzuki,… Chỗ đỗ xe cần được kẻ vạch rõ ràng để phân chia không gian mỗi xe. Khi thiết kế bãi đỗ xe, cần chú trọng về vấn đề cháy nổ, bởi lượng xăng dầu lớn nên trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy và hệ thống xử lý cháy nổ. Mật độ xe, diện tích tối thiểu chỗ để xe máy là 2,5 đến 3m2/ xe.

Tiêu chuẩn về diện tích bãi đỗ xe máy đối với các công trình xây dựng:

• Đối với công trình văn phòng: (Tổng diện tích sử dụng/10) x 70% x 3m2
• Đối với công trình khách sạn: (Tổng diện tích sử dụng/10) x 70% x 3m2
• Đối với công trình ở nhà cao tầng, chung cư: 2 xe máy/ hộ, với tiêu chuẩn diện tích 3m2/ xe và 1 xe đạp/ hộ với tiêu chuẩn diện tích 0,9m2/ xe.
• Đối với công trình siêu thị, cửa hàng lớn, trung tâm hội nghị, triển lãm, trưng bày: (Tổng diện tích sử dụng/10) x 70% x 3m2
• Đối với công trình nhà hàng: (Tổng diện tích sàn sử dụng/1,5m2/ 1 người) x 50% x 3m

Tiêu chuẩn về diện tích bãi đỗ xe máy đối với các công trình xây dựng sử dụng tầng hầm để xe:

• Chiều cao tối thiểu tầng hầm là 2,2m
• Độ dốc tối thiểu vào tầng hầm là 13% và các đường dốc thẳng và cong là 17%

Quy định theo QCVN số 07/2010 của Bộ xây dựng  về chỗ để xe và khu vực đỗ xe, bãi đỗ xe cần đảm bảo an toàn và thuận tiện, đáp ứng nhu cầu của tất cả các phương tiện. Trong khu vực quân sự, khu dân cư cần bố trí chỗ để xe; trong khu công nghiệp, chợ, trạm hàng hóa, trung tâm thương mại và các trung tâm khác cần bố trí bãi đỗ xe gần nơi chuyển hàng nặng; không được đặt xe trên hành lang, lối đi, nguồn điện và hệ thống điện và đặc biệt phải đặt thiết bị chữa cháy.

Kích thước chỗ đỗ xe trong bãi đỗ xe máy:

• Chiều dài mỗi chỗ đỗ xe máy là 5m
• Chiều rộng chỗ để xe là 2,3m
• Chiều rộng cho người khuyết tật là 3,5m

Kích thước bãi đỗ xe container

Hiện tại, tình trạng container đỗ dọc các tuyến đường là việc thường tình, có điều kiện nằm chờ bốc dỡ hàng tại kho bãi thì còn có địa điểm cụ thể, nếu không trong phạm vi hoạt động thì cũng chỉ trong giai đoạn đỗ ven đường với thùng rỗng. Đã có rất nhiều đề xuất để lên phương án xây dựng địa điểm đỗ xe vận tải, nhưng còn nhiều bất cập bởi tính trọng tải lẫn kích thước quá khổ, hoặc đa dạng loại hình cũng chưa có được tiêu chuẩn cụ thể.

Về cơ bản người ta cũng hoạch định ra được một vài đặc điểm yêu cầu đối với bãi đỗ xe dành cho phương tiện vận tải, và ở đây cụ thể hơn là cho container. Điều tiên quyết là phải có một khu đất rộng rãi, đủ tính chất cho việc di chuyển hay quay đầu; Thời gian hoạt động phải ít nhất là 5 đến 10 năm, bởi việc hợp đồng cho thuê cũng đạt được những mục tiêu dài hạn, và bảo đảm về an ninh trật tự trong suốt quá trình; Địa điểm xây dựng bãi đỗ xe phải đảm bảo được tính an toàn cho phương tiện lưu thông  như gương quan sát, biển cảnh báo, phương tiện hỗ trợ điều hướng;  An toàn về vật chất lưu trữ tại thùng hàng và xây dựng niêm yết nội quy, giá dịch vụ, thông tin liên hệ, phương án phòng cháy chữa cháy và nhất là phải có bộ phận chuyên trách hỗ trợ cho các vấn đề phát sinh; Dịch vụ gara bảo dưỡng, sửa chữa container khi có vấn đề hư hỏng.