Mộng du

Mộng du là tình trạng rối loạn làm người bệnh đứng dậy và đi lại khi họ vẫn đang ngủ. Bệnh thường xảy ra khi một người ở giữa giai đoạn ngủ say và giai đoạn chuẩn bị thức giấc. Người bị mộng du không thể phản ứng lại các sự kiện và không thể nhớ được chúng. Trong một số trường hợp, người mộng du thường nói những điều vô nghĩa.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh mộng du là gì?

Mộng du thường xảy ra vào lúc đêm khuya, thường từ 1-2 tiếng sau khi ngủ và ít xảy ra khi bạn ngủ trưa. Giai đoạn mộng du có thể hiếm khi hoặc thường xuyên xảy ra và một cơn mộng du kéo dài khoảng vài phút hoặc cũng lâu hơn.

Những dấu hiệu của người mộng du bao gồm:

Ra khỏi giường và đi lại xung quanh;
Ngồi trên giường và mở mắt;
Mắt đờ đẫn vô hồn;
Thực hiện những hành động theo thói quen như thay đồ, nói chuyện hay ăn nhẹ;
Không phản ứng hoặc giao tiếp với người khác;
Khó bị đánh thức khi đang mộng du;
Mất phương hướng hay bối rối trong thời gian ngắn sau khi bị đánh thức;
Nhanh chóng ngủ lại;
Không nhớ về việc mình bị mộng du vào sáng hôm sau;
Đôi khi có các vấn đề chức năng vào ban ngày do bị phá giấc ngủ;
Gặp những nỗi kinh hoàng khi ngủ đi cùng với mộng du.

Tuy nhiên, một người mộng du hiếm khi:

Rời khỏi nhà;
Lái xe;
Có những hành vi bất thường ví dụ như tiểu tiện trong tủ quần áo;
Quan hệ tình dục mà không có nhận thức;
Bị thương ví dụ như té xuống cầu thang hoặc nhảy ra ngoài cửa sổ;
Trở nên bạo lực sau khi thức dậy hoặc đôi khi là trong mộng du.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn không cần phải lo lắng nhiều về mộng du và có thể dễ dàng đề cập đến tình trạng này như một thói quen. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu những giai đoạn mộng du của bạn có các dấu hiệu sau:

Thường xuyên xảy ra ví dụ như nhiều hơn 1 đến 2 lần một tuần;
Gây ra những hành vi nguy hiểm hoặc gây thương tích cho người mộng du (khi người mộng du rời khỏi nhà) hoặc cho người khác;
Ảnh hưởng tới giấc ngủ của các thành viên khác trong gia đình hoặc người mộng du cảm thấy xấu hổ vì những hành vi của mình;
Bắt đầu xuất hiện mộng du khi trưởng thành;
Kéo dài tới tuổi vị thành niên;

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân nào gây ra bệnh mộng du?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mộng du, bao gồm:

Mất ngủ;
Mệt mỏi;
Stress;
Trầm cảm;
Lo âu ví dụ như hội chứng lo âu xa cách ở trẻ nhỏ;
Sốt;
Phá vỡ thói quen ngủ;
Một số loại thuốc và chất chẳng hạn như thuốc ngủ tác dụng ngắn, thuốc an thần hoặc kết hợp các loại thuốc dành cho bệnh tâm thần và người uống rượu.

Những tình trạng sức khỏe ảnh hưởng đến giấc ngủ có thể gây ra mộng du, bao gồm:

Rối loạn hơi thở khi ngủ: nhóm các rối loạn gồm các kiểu thở bất thường trong khi ngủ (ví dụ như ngưng thở khi ngủ);
Chứng ngủ gà;
Hội chứng chân không yên;
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD);
Đau nửa đầu;
Các tình trạng sức khỏe như cường giáp, chấn thương đầu hoặc đột quỵ;

Du lịch.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc bệnh mông du?

Có khoảng 1% đến 15% dân số bị mộng du và thường xảy ra ở trẻ từ 4 đến 8 tuổi, nhưng người trưởng thành cũng có thể mắc bệnh này. Người trưởng thành bị mông du kéo dài là bình thường và không liên quan đến bất kì vấn đề nghiêm trọng nào về thần kinh hay tâm lý.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mộng du?

Yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mộng du bao gồm:

Gen: mộng du có thể do di truyền. Nếu một hoặc cả bố và mẹ bạn từng bị mộng du khi còn nhỏ hoặc trưởng thành, khả năng bạn mộng du có thể tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba;
Tuổi tác: bệnh này thường xảy ra nhiều hơn ở trẻ nhỏ và mộng du khi còn nhỏ thường liên quan đến các tình trạng sức khỏe khác.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh mộng du ?

Trẻ nhỏ bị mộng du là điều bình thường và không cần đến điều trị y tế, bố mẹ chỉ cần để mắt đến trẻ là đủ. Người trưởng thành nếu bị mộng du sẽ có nguy cơ cao bị chấn thương hơn. Trong trường hợp này, bạn hãy tìm đến những lời khuyên từ chuyên gia.

Bác sĩ chuyên về y khoa giấc ngủ sẽ giúp xác định nguyên nhân khác gây mộng du hoặc khiến tình trạng của bạn tồi tệ hơn, bao gồm:

Các dạng rối loạn giấc ngủ khác;
Điều kiện y tế;
Sử dụng thuốc;
Rối loạn sức khỏe tâm lý;
Lạm dụng chất kích thích;

Bác sĩ có thể kiểm tra giấc ngủ bằng cách sử dụng đa kí giấc ngủ, nghiên cứu giấc ngủ ghi lại đồ thị các xung não, nhịp tim và nhịp thở khi bạn đang ngủ. Bác sĩ có thể quan sát những chuyển động của tay chân và quay lại những hành vi khi bạn ngủ. Nghiên cứu này sẽ cho bác sĩ thấy lúc bạn ra khỏi giường và làm bất kì điều gì bất thường.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh mộng du?

Bạn không cần phải điều trị bệnh mộng du. Với trẻ bị mộng du, bệnh sẽ tự hết ở tuổi vị thành niên.

Nếu bạn để ý thấy trẻ hoặc người khác trong nhà bị mộng du, hãy nhẹ nhàng đưa họ về giường.

Bạn sẽ cần đến điều trị nếu có những ảnh hưởng tiêu cực như có nguy cơ bị chấn thường hay cảm giác xấu hổ hoặc gây khó chịu cho người xung quanh.

Những phương pháp điều trị bệnh mộng du bao gồm:

Điều trị các nguyên nhân sâu xa, nếu mộng du liên quan tới chứng mất ngủ, các rối loạn giấc ngủ khác, tình trạng sức khỏe hoặc rối loạn sức khỏe tâm thần;
Thay đổi loại thuốc nếu nguyên nhân gây mộng du là do thuốc;
Đánh thức trước kì hạn bằng cahcs đánh thức người bệnh khoảng 15 phút trước khi người đó mộng du và để họ tỉnh táo trong khoảng năm phút trước khi ngủ tiếp;
Dùng thuốc, chẳng hạn như benzodiazepin hoặc một số thuốc chống trầm cảm nhất định, nếu mộng du dẫn đến thương tích, gây rối cho các thành viên trong gia đình, gây xấu hổ hay gián đoạn giấc ngủ;
Học cách tự thôi miên.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh mộng du?

Không có cách nào có thể ngăn chặn hoàn toàn mộng du. Tuy nhiên, bạn có thể tiến hành một số bước để giảm đến mức tối thiểu khả năng mộng du, bao gồm:

Ngủ đủ giấc;
Hạn chế căng thẳng bằng các bài tập thư giãn;
Tránh các kích thích trước khi ngủ (thính giác hoặc thị giác).

Ngoài ra, một số mẹo giúp bạn tránh bị thương trong khi mộng du:

Ngủ trong môi trường an toàn, thoải mái và không có những vật nhọn gây nguy hiểm;
Ngủ trong phòng ngủ, nếu có thể ngủ trên sàn nhà;
Khóa cửa chính và cửa sổ;
Che rèm với cửa kính;
Đặt đồng hồ báo thức hoặc chuông ở cửa phòng ngủ.

Bạn hãy cố giữ tinh thần tích cực. Bạn nên nhớ rằng mộng du không phải là tình trạng nghiêm trọng và thường tự khỏi.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.