Marketing mix là hoạt động đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các chiến lược tiếp thị của doanh nghiệp. Mặc dù đã được sử dụng từ khá lâu nhưng không phải ai cũng hiểu rõ vai trò và các mô hình phổ biến của chiến lược marketing mix. Trong bài viết này, camly Academy sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về marketing mix là gì cũng như ý nghĩa của từng yếu tố trong các mô hình marketing thường gặp.
Marketing Mix là gì? Ví dụ về Marketing Mix
Marketing mix là gì? Marketing mix hay marketing hỗn hợp là thuật ngữ đề cập đến việc doanh nghiệp sử dụng một tập hợp các công cụ tiếp thị để đạt được mục tiêu marketing mong muốn trên thị trường.
Ban đầu marketing mix được phân loại theo mô hình 4P gồm: Product (sản phẩm), Price (giá cả), Place (phân phối) và Promotion (xúc tiến). Mô hình này chủ yếu được sử dụng trong hoạt động tiếp thị hàng hóa. Về sau, mô hình này được bổ sung thêm 3P nữa, trở thành 7P gồm: Process (quy trình), People (con người), và Physical Evidence (bằng chứng vật lý) để đáp ứng được sự phức tạp, đa dạng của hoạt động marketing hiện đại.
Một ví dụ về marketing mix trong thực tế bạn có thể tham khảo là trường hợp của Coca Cola. Đây là một thương hiệu lâu đời, đã áp dụng rất thành công mô hình 4P trong chiến lược marketing mix. Cụ thể như sau:
- Product: Hiện Coca Cola có danh mục sản phẩm vô cùng đa dạng với khoảng 3500 sản phẩm, đa dạng kích cỡ và bao bì.
- Price: Coca Cola tuân thủ chiến lược phân biệt giá cấp 2, nghĩa là họ có cách định giá khác nhau theo phân khúc dựa trên giá của đối thủ cạnh tranh trực tiếp là Pepsi.
- Place: Kênh phân phối của Coca Cola cực kỳ rộng khắp, có mặt tại 200 quốc gia với hàng triệu cửa hàng theo mô hình FMCG.
- Promotion: Chiến lược xúc tiến của Coca Cola tập trung vào quảng cáo thông qua các phương tiện truyền thông như TV, kênh trực tuyến… và tài trợ cho các sự kiện lớn như World Cup, NBA, American Idol… Ngoài ra, Coca Cola cũng thường xuyên triển khai các chiến dịch ý nghĩa, liên kết với phong cách sống và hành vi riêng của nhóm khách hàng mục tiêu.
Vai trò của Marketing Mix trong hoạt động kinh doanh
Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, marketing mix đóng vai trò xuyên suốt từ quá trình lên ý tưởng đến sản xuất và tiêu thụ một loại hàng hóa. Do đó, đây là một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của bất kỳ doanh nghiệp nào.
Tạo sự kết nối giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng
Hoạt động marketing mix tạo ra sự kết nối giữa doanh nghiệp với thị trường thông qua việc tìm hiểu thông tin, nhu cầu của người tiêu dùng. Đồng thời, quá trình này cũng giúp truyền tải các thông điệp từ doanh nghiệp đến gần hơn với thị trường.
Việc triển khai marketing mix hiệu quả giúp doanh nghiệp tăng khả năng thích ứng trước những biến đổi từ thị trường, cũng như môi trường bên ngoài. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp sẽ có định hướng rõ ràng để cung cấp đúng sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu của khách hàng mục tiêu.
Giúp doanh nghiệp tồn tại lâu dài trên thị trường
Đối với doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất, để tồn tại trên thị trường thì việc tiêu thụ hàng hóa là yếu tố cốt lõi. Tuy nhiên, để làm được điều này đòi hỏi sự kết hợp của rất nhiều yếu tố như chất lượng, giá cả, phân phối… Tất cả những yếu tố này đều liên quan đến marketing mix. Do đó, để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần chú trọng việc triển khai tiếp thị sao cho hiệu quả để đảm bảo đạt mục tiêu kinh doanh đề ra.
Tăng lợi thế cạnh tranh
Hoạt động xúc tiến, quảng bá trong marketing mix không chỉ đóng vai trò trong việc hỗ trợ cho sản phẩm, giá cả, phân phối mà còn tăng cường hiệu quả trong quá trình thực thi chiến lược tổng thể. Nhờ quá trình nghiên cứu, triển khai phù hợp, doanh nghiệp sẽ luôn giữ vị thế chủ động, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu thay đổi thường xuyên của khách hàng cũng như ứng phó với các biến động của thị trường. Đây chính là điểm tạo ra lợi thế cạnh tranh cho mỗi doanh nghiệp, dù đang hoạt động ở lĩnh vực nào đi nữa.
Mô hình Marketing Mix 4P truyền thống
Sau khi tìm hiểu marketing mix là gì, hãy cùng tìm hiểu thêm về mô hình 4P. Khái niệm marketing mix 4P được đề cập lần đầu vào năm 1960 do E. Jerome McCarthy, một nhà tiếp thị nổi tiếng thời bấy giờ. Đến nay, 4P đã trở thành một mô hình thiết yếu, áp dụng cho hầu hết mọi doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường. 4 bộ phận cấu thành mô hình 4P truyền thống gồm có:
Product – Sản phẩm
Sản phẩm được đề cập trong mô hình 4P có thể là một sản phẩm hữu hình hoặc dịch vụ vô hình. Đây là yếu tố then chốt trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tạo ra lợi nhuận nhờ hoạt động mua bán, trao đổi.
Để có thể cung cấp sản phẩm, dịch vụ tốt hơn so với các công ty cùng ngành trên thị trường, người làm marketing cần nghiên cứu các yếu tố:
- Khách hàng mong muốn gì từ sản phẩm bạn cung cấp? Làm thế nào để thỏa mãn những yêu cầu đó của họ?
- Sự khác biệt so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường là gì?
- Sản phẩm cần có tính năng gì?
- Hình ảnh cuối cùng bạn muốn gửi đến khách hàng là gì?
Price – Giá
Giá cả là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Việc định giá quá thấp có thể làm giảm lợi nhuận, trong khi định giá quá cao sẽ khiến khách hàng bỏ qua những giá trị mà sản phẩm mang lại và tìm kiếm lựa chọn thay thế phù hợp hơn. Những yếu tố chính nằm trong chiến lược định giá gồm: điểm giá bán ban đầu, giá niêm yết, chiết khấu, giá theo thời kỳ thanh toán…
Place – Phân phối
Các kênh phân phối đóng vai trò là điểm trưng bày, giới thiệu và mua bán sản phẩm trực tiếp giữa doanh nghiệp và khách hàng. Nếu không chú trọng đúng mức vào yếu tố này, công sức nghiên cứu sản phẩm, định giá, quảng cáo sẽ trở nên lãng phí.
Một số yếu tố bạn cần chú ý khi xem xét triển khai kênh phân phối gồm có:
- Khách hàng có thể tìm thấy sản phẩm của bạn ở đâu?
- Hệ thống của doanh nghiệp bạn khác với những đơn vị còn lại ra sao?
- Bạn cần đội ngũ bán hàng hay tham gia hội chợ, bán hàng trực tuyến không?
Promotions – Xúc tiến thương mại
Đây là yếu tố giúp sản phẩm, dịch vụ bạn đang cung cấp đến gần hơn với khách hàng, giúp họ nhận biết và quyết định lựa chọn. Những hoạt động xúc tiến thương mại rất đa dạng, bao gồm quảng cáo, bán lẻ, quan hệ công chúng, tài trợ…
Những vấn đề cần quan tâm khi triển khai promotion gồm có:
- Bạn có thể truyền thông điệp đến khách hàng mục tiêu ở đâu và vào lúc nào?
- Hình thức tiếp cận?
- Thời điểm thích hợp để quảng bá?
- Biện pháp mà các đơn vị cùng ngành đang sử dụng là gì?
Phát triển chiến lược 7P trong Marketing Mix
Cùng với sự đa dạng của sản phẩm, dịch vụ, hệ thống marketing mix cần có những thay đổi phù hợp với đặc thù của thị trường. Do đó, mô hình marketing mix 4P truyền thống được bổ sung thêm 3P để đáp ứng yêu cầu thực tế.
People – Con người
Khía cạnh con người được đề cập trong 7P bao gồm cả khách hàng mục tiêu và những người tham gia vào quá trình cung cấp sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp ra thị trường. Đó có thể là nhân viên, người đại diện hoặc tiếp xúc trực tiếp với khách hàng.
Process – Quy trình
Để triển khai hiệu quả các chiến lược marketing mix, doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình, hệ thống bài bản. Việc này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình cung ứng sản phẩm đến tay người tiêu dùng mà còn giúp tiết kiệm đáng kể chi phí trong việc quản lý hệ thống.
Physical Evidence – Bằng chứng vật lý
Bằng chứng vật lý là yếu tố thu hút khách hàng, tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Đó có thể là những yếu tố hữu hình như không gian, biển hiệu, trang phục nhân viên… hoặc vô hình như thái độ phục vụ, quá trình chăm sóc khách hàng…
Mô hình 4C trong marketing Mix
Ngoài mô hình 4P, marketing mix còn có mô hình 4C do Robert F. Lauterborn xây dựng vào năm 1990. 4 thành tố trong mô hình này gồm có:
Customer solutions – Giải pháp cho khách hàng
Chữ C này thể hiện quan điểm rằng mỗi sản phẩm phải mang lại một giải pháp thực sự cho khách hàng. Nó gắn liền với chữ P đầu tiên trong 4P – Product. Để được thị trường tiếp nhận, sản phẩm cần đảm bảo lợi ích thiết thực cho người dùng chứ không đơn thuần sản xuất để mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Để làm tốt điều này, doanh nghiệp cần đầu tư vào quá trình nghiên cứu, tìm hiểu nhu cầu đích thực của khách hàng để đáp ứng cho phù hợp.
Customer cost – Chi phí cho khách hàng
Ở khía cạnh này, giá sản phẩm cần được xem xét theo quan điểm chi phí mà người mua cần bỏ ra. Yếu tố này bao gồm cả chi phí mua, sử dụng, vận hành và hủy bỏ sản phẩm, tương xứng với giá trị mà nó mang lại cho người mua.
Communication – Sự thuận tiện
Tương ứng với Place trong 4P, việc phân phối sản phẩm đến tay khách hàng phải đảm bảo được sự thuận tiện, phù hợp với hành vi của từng nhóm khách hàng mục tiêu.
Convenience – Giao tiếp
Trong marketing hiện đại, việc triển khai truyền thông cần tạo được sự tương tác 2 chiều giữa doanh nghiệp và khách hàng. Điều này nhằm tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các bên. Doanh nghiệp hiểu người tiêu dùng muốn gì và truyền tải đến họ cách đáp ứng như thế nào thay vì chỉ thực hiện một chiều như cách cũ.
Trong bối cảnh hiện nay, việc triển khai các chiến lược marketing mix đã có rất nhiều thay đổi. Với sự hỗ trợ từ các công cụ hiện đại, đa dạng, những người làm kinh doanh, marketing cần nhanh chóng cập nhật cho mình những kiến thức mới để kịp thời bắt nhịp với thị trường và khách hàng.
Đó là lý do vì sao bạn nên dành thời gian tham gia khóa học Marketing Coach trên Camly Academy. Qua khóa học này, bạn sẽ được trang bị đầy đủ về kiến thức marketing, marketing mix là gì cũng như các công cụ mới để tiếp cận khách hàng hiệu quả với mức chi phí tối ưu hơn. Đặc biệt, khi hoàn thành khóa học trên Camly Academy, bạn sẽ được cấp chứng chỉ xác nhận, làm cơ sở để gia tăng lợi thế cho công việc sau này.
Xem thêm: Phân Tích Swot Là Gì? Làm Thế Nào Để Xây Dựng Ma Trận SWOT Hiệu Quả
