Phương pháp Montessori là một trong những phương pháp giáo dục sớm nổi tiếng, tập trung vào việc phát triển tiềm năng tự nhiên của trẻ. Điểm đặc biệt của phương pháp này là tôn trọng sự tự do của trẻ trong học tập và khám phá, không áp đặt, và khuyến khích trẻ phát triển tự lập. Dưới đây là các nguyên tắc cơ bản trong việc dạy trẻ theo phương pháp Montessori là gì.
1. Tôn trọng, không áp đặt trẻ
Nguyên tắc quan trọng nhất trong phương pháp Montessori là tôn trọng quyền tự do của trẻ trong việc lựa chọn cách học. Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt với những kỹ năng và sở thích khác nhau. Việc ép buộc hay áp đặt trẻ có thể làm giảm đi khả năng tư duy sáng tạo tự nhiên của chúng.Trẻ sẽ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên thông qua quá trình khám phá và tương tác với môi trường xung quanh.
2. Không có phần thưởng hay trừng phạt
Một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều phụ huynh mắc phải là sử dụng phần thưởng hoặc trừng phạt để điều chỉnh hành vi của trẻ. Tuy nhiên, theo phương pháp Montessori, việc này không nên được áp dụng. Khi trẻ mắc lỗi không nên tạo áp lực hay so sánh trẻ với người khác. Thay vì la mắng hay phạt, bố mẹ nên hướng dẫn và giải thích cách làm đúng để trẻ hiểu.
3. Học tập đi đôi với thực hành
Montessori khuyến khích việc học tập kết hợp với thực hành. Trẻ em sẽ phát triển tốt nhất khi tham gia vào các hoạt động thực tiễn, giúp chúng vận dụng những gì đã học vào cuộc sống hàng ngày. Trẻ thường có xu hướng bắt chước những gì chúng quan sát, vì vậy việc để trẻ tự tham gia vào các hoạt động như đánh răng, mặc quần áo, hay chuẩn bị bữa ăn nhẹ sẽ giúp trẻ trở nên tự tin và có kỹ năng sống cần thiết.
4. Không làm gián đoạn sự tập trung của trẻ
Sự tập trung là yếu tố quan trọng trong quá trình học tập của trẻ. Khi thấy trẻ đang tập trung vào một hoạt động, bố mẹ không nên xen vào trừ khi có lý do đặc biệt. Việc để trẻ tự do tập trung và khám phá sẽ giúp chúng rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề và phát triển kỹ năng tư duy độc lập.
5. Thiên nhiên là nguồn cảm hứng cho trẻ
Một nguyên tắc quan trọng khác trong phương pháp Montessori là khuyến khích trẻ tiếp xúc với thiên nhiên. Theo Tiến sĩ Maria Montessori, môi trường thiên nhiên giúp trẻ nhận thức rõ hơn về thế giới thực tế và kích thích sự tò mò của chúng. Những hoạt động ngoài trời không chỉ mang lại không khí trong lành mà còn tạo ra nhiều cơ hội học hỏi, phiêu lưu đầy thú vị cho trẻ.
6. Giáo viên và bố mẹ không phải là trung tâm
Trong phương pháp Montessori, giáo viên và bố mẹ không phải là người phán xét mà là người đồng hành, hỗ trợ và hướng dẫn trẻ. Vai trò của người lớn là chuẩn bị môi trường và tài liệu học tập phù hợp để trẻ tự do khám phá theo ý thích của mình. Bố mẹ nên làm bạn với con, chỉ dẫn và làm mẫu trước thay vì can thiệp quá sâu vào quá trình học tập của trẻ.
Phương pháp Montessori là sự kết hợp hài hòa, hoàn hảo giữa nhiều nội dung. Để giáo dục trẻ thành công theo phương pháp này, bố mẹ cần nắm vững các nguyên tắc này. Khi đó, trẻ sẽ phát triển toàn diện cả về tư duy, kỹ năng sống và thái độ tích cực trong cuộc sống.
